Jesienne witaminy – gdzie je znajdziemy?

Jesień przynosi chłód, zabiera trochę słońca, w zamian daje nam jednak innego rodzaju podarunki. Dary jesieni, bo o nich tutaj mowa, to sezonowa odpowiedź na potrzeby organizmu. Pod postacią warzyw i owoców stają się dla nas największym źródłem...

Jesień przynosi chłód, zabiera trochę słońca, w zamian daje nam jednak innego rodzaju podarunki. Dary jesieni, bo o nich tutaj mowa, to sezonowa odpowiedź na potrzeby organizmu. Pod postacią warzyw i owoców stają się dla nas największym źródłem energii i zdrowia. Czerpanie korzyści z tego, co przynosi nam jesień, jest podstawą dobrego samopoczucia w obliczu niekorzystnych warunków atmosferycznych. Czas zatem rozejrzeć się wokół i na czas jesieni po prostu zmienić swój jadłospis.

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że regularne jedzenie jabłek – jakże polskich owoców – może pozwolić nam uniknąć wizyty u lekarza. Bo jabłka to przede w wszystkim świetne źródło witamin: C, B1, B2, B3, B6, B11, K, E, A. Owoce jabłoni to ponadto cenne źródło węglowodanów, szczególnie błonnika (najwięcej jest go w skórce), który dobroczynnie wpływa na nasz układ trawienny. Zaletą jabłek jest to, że można je przygotowywać na mnóstwo sposobów i dodawać zarówno do deserów, jak i posiłków obiadowych. Są przy tym ogólnodostępne i występują w rozmaitych odmianach, dzięki czemu każdy może znaleźć coś dla siebie.

Świeże orzechy to jedna z ulubionych przekąsek w sezonie jesiennym. Nie tylko ze względu na wysoką kaloryczność, która dodaje energii i skutecznie zaspokaja głód, ale głównie ze względu na sporą ilość białka. Do atutów orzechów zaliczamy właściwości regulujące poziom złego cholesterolu, zawartość witamin z grupy B oraz witaminy E, a także wielu pierwiastków niezbędnych dla organizmu np. magnezu, potasu, wapnia, żelaza, miedzi, cynku i selenu.

Brukselka to kolejne warzywo sezonowe, które w sklepach pojawia się zazwyczaj we wrześniu. To najzdrowsza odmiana kapusty, więc tym bardziej warto ją jeść. Atutem brukselki jest ogromna ilość witamin m.in. B, C, A, H, E, K. Oprócz tego, warzywo to zawiera znaczne ilości składników mineralnych: potasu, wapnia, sodu, magnezu, żelaza, fosforu, miedzi, cynku, błonnika, karotenu, kwasu foliowego i pantotenowego, białka i węglowodanów. Brukselka wspomaga odporność organizmu, pracę wielu narządów m.in. wątroby, trzustki, śledziony i całego układu pokarmowego. Regularnie jedzona wspomaga układ oddechowy, , a przy tym jest ważnym składnikiem diety antynowotworowej.

To warzywo niskokaloryczne, a przy tym niezwykle bogate w najlepsze wartości odżywcze. Bakłażan jest produktem inspirującym kulinarnie. Można go przygotowywać na mnóstwo sposobów. Choć zawiera niewielkie ilości witamin A i C, ma za to wiele innych atutów. Dostarcza naszemu organizmowi takich pierwiastków jak potas, wapń czy magnez. Dzięki błonnikowi wspomaga układ pokarmowy. Zawarte w ciemnej skórce m.in. antocyjany mają właściwości przeciwutleniające.

Kolejne jesienne warzywa, które mogą regularnie gościć na naszych stołach. Buraki mają mało kalorii, są za to pełne kwasu foliowego i witaminy B, dlatego te warzywa powinny znajdować się w szczególności w jadłospisie każdej przyszłej mamy. W ten sposób przyczyniłyby się do prawidłowego wzrostu komórek. Antocyjany, które zawierają buraki, podnoszą odporność organizmu, spowalniają proces starzenia się i zapobiegają rozwojowi chorób nowotworowych. Oprócz wymienionych wartości odżywczych, buraki zawierają witaminę C, żelazo, magnez, wapń, potas. Niezwykle dobroczynne działanie ma sok z buraków, uważany za czynnik krwiotwórczy. Tym samym zapobiega anemii, wspomaga leczenie białaczki, wspiera pracę układu krwionośnego i silnie działa antynowotworowo.

Te owoce pojawiają się już późnym latem, ale i przez część jesieni można się nimi cieszyć. Są cennymi przeciwutleniaczami, choć nie posiadają dużych ilości witamin C, A czy E. Mają za to sporo witamin z grupy B oraz pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu m.in. żelaza, magnezu, potasu, wapnia, fosforu. Śliwki korzystnie wpływają na układ trawienny m.in. zapobiegając zaparciom. Mają też dobroczynne działanie na nasz układ nerwowy. Są składnikiem diety antyrakowej i przeciwmiażdżycowej.

Zawierają podobne ilości witaminy C i błonnika co jabłka. Kiedyś były używane jako lekarstwa na różne dolegliwości m.in. gorączkę czy zaburzenia trawienia. Oprócz witaminy C, gruszka zawiera szereg innych witamin: A, B1, B2, B6, PP. Z pierwiastków, których dostarczają jedzone gruszki można wyliczyć m.in. potas, magnez, sód, żelazo, wapń, miedź, bor i jod. Gruszki nie są ciężkostrawne, a nawet przeciwdziałają zaparciom. Jedzenie gruszek ma też wpływ na stan naszego umysłu – bor dobrze wpływa na szare komórki i koncentrację.

Jesień to różne warzywa dyniowate, oprócz dyni są to: patisony, kabaczki i cukinie. Świeżą dynię można w Polsce kupić od września do grudnia. Z roku na rok to warzywo przestaje być jedynie utożsamiane z Halloween i coraz częściej gości na naszych stołach w postaci np. zup. Warzywo to ma wiele wartości odżywczych zgromadzonych w pestkach i miąższu. Dynia zawiera dobroczynne kwasy tłuszczowe nienasycone oraz witaminy m.in. A, C i te z grupy B. To, co większość z nas ucieszy to fakt, że warzywo to jest niskokaloryczne.

Jarzębina nie jest dziś popularna w naszych kuchniach, kiedyś o wiele bardziej doceniano jej atuty smakowe i zdrowotne. Z jarzębiny najlepiej robić przetwory – soki, dżemy, syropy czy musy. To, o czym trzeba pamiętać to fakt, że nie wolno spożywać surowej, niepoddanej obróbce jarzębiny. Surowa jarzębina zawiera toksyczny kwas parasorbinowy, ale wystarczy zalać jarzębinę wrzątkiem lub zamrozić, by owoce straciły trującą moc. Jarzębina zawiera dwa razy więcej karotenu niż marchewka oraz wiele witamin: A, C, E, K, P, PP. Spożywanie jarzębiny wpływa dobroczynnie na błony śluzowe i wspomaga pracę układu pokarmowego.

Anna Kuliberda