Renesansowe kryzy
W XVI wieku, jednym z najbardziej charakterystycznych elementów mody renesansowej były koronkowe kryzy, które zadebiutowały w garderobie Hiszpanów, a następnie zaczęły pojawiać się w strojach innych mieszkańców Europy. Podobno, usztywnione, okrągłe i fałdowane w harmonijkę kołnierze, na początku miały pełnić funkcję śliniaka, chroniącego przed poplamieniem ubrań w trakcie spożywania posiłków. Z czasem, oprócz swojej praktycznej funkcji, okazały się jednym z najbardziej pożądanych elementów garderoby wśród modnych mężczyzn i kobiet.
Obok kryz równie wielką popularnością cieszyły się duże kołnierze wykończone koronką, które przypinano do tzw. wamsów, zazwyczaj atłasowych kaftanów z charakterystyczną krótką baskiną. Z czasem koronki zaczęły na tyle dominować w modzie, że stały się podstawową ozdobą wielu strojów – stanowiły ważny element dekoracyjny przy miniankietach koszul (wamsy nawet rozcinano, by jeszcze bardziej wyeksponować delikatne koronki).
