Metformina, lek popularnie stosowany w cukrzycy typu 2, może także skutecznie leczyć raka jajnika. Takiego odkrycia dokonali naukowcy ze słynnej Kliniki Mayo (Mayo Clinic) w USA. Pacjentki cierpiące na ten nowotwór, które jednocześnie miały cukrzycę i zażywały metforminę żyły dłużej niż inne kobiety, leczone jedynie farmaceutykami na raka.
Badania nad potencjalnymi właściwościami antyrakowymi cukrzycowego lekarstwa trwały od kilku lat.
- Od dawna wierzyliśmy w to, że metformina ma działanie hamujące rozwój nowotworu jajnika, bo takie sygnały dostawaliśmy od ludzi z różnych części świata – mówi na łamach FoxNews.com dr Sanjeev Kumar, ginekolog-onkolog z Kliniki Mayo. – Viji Shridhar, jedna ze autorów badania, przeprowadziła serię eksperymentów w laboratorium, co na bieżąco raportowała, więc mieliśmy dużo danych, zebranych na podstawie badań komórek, a także tych wykonanych na myszach. Wtedy postanowiliśmy przetestować naszą hipotezę na chorych pacjentach.
Dr Sanjeev Kumar i jego zespół przeanalizowali przypadki 239 kobiet cierpiących na raka jajnika. 61 z nich brało metforminę, 178 pozostawało na tradycyjnej terapii nowotworowej. 67 procent pacjentek zażywających jednocześnie lek przeciwcukrzycowy przeżyło ponad 5 lat. Znacznie gorszy był wynik u osób, które go nie brały – udało się to niespełna połowie.
Biorąc pod uwagę dodatkowe czynniki, takie jak masa ciała i stopień zaawansowania raka, kobiety, u których stosowano metforminę, miały aż cztery razy większe szanse na przeżycie niż pozostałe pacjentki.
Rak jajnika to jeden z najczęściej występujących nowotworów u kobiet, o bardzo wysokim wskaźniku śmiertelności. Rocznie w Polsce notuje się ponad 3 tysiące nowych zachorowań. Niestety, rzadko udaje się go zdiagnozować we wczesnym stadium. Wykrywany jest z reguły wtedy, gdy postęp choroby jest już znaczący.
Specjaliści nie potrafią jednoznacznie określić, dlaczego metformina, stosowana do tej pory wyłącznie w leczeniu cukrzycy typu 2, jest tak skuteczna w walce z nowotworem jajnika.
- Wciąż to badamy, ale uważamy, że ma to związek z aktywnością tego leku na kilku obszarach – tłumaczy dr Kumar. – Zostało udowodnione, że metformina działa w miejscu, gdzie znajdują się komórki rakowe, hamując ich rozwój poprzez powstrzymywanie dostarczania do nich energii. Przypuszczamy też, że może wpływać na macierzyste komórki nowotworowe, które – jak się uważa – w największym stopniu przyczyniają się do rozwoju choroby.
Mimo że wyniki badania, przeprowadzonego przez specjalistów z Kliniki Mayo, są bardzo optymistyczne, Kumar i Shridhar podchodzą do tematu bardzo ostrożnie. Twierdzą, że metformina nie może zastąpić innych lekarstw stosowanych w terapii nowotworowej, lecz powinna być używana jako dodatkowa, wspierająca kuracja. Wówczas pacjentki będą miały zagwarantowane kompleksowe, najskuteczniejsze z możliwych, leczenie.
Zdaniem dr Sanjeeva Kumara, takie rozwiązanie byłoby bardzo korzystne, bo jedną z największych zalet metforminy jest to, że to bezpieczny lek. Używana się jej od wielu lat, należy do najczęściej przepisywanych leków cukrzycowych.
Włączenie metforminy do standardowego leczenia raka jajnika pewnie nie nastąpi szybko, badacze z Kliniki Mayo mają jednak nadzieję, że ich odkrycie będzie inspiracją do kolejnych , jeszcze bardziej szczegółowych badań. Chcą, by podjęły je kliniki na całym świecie, z udziałem różnych grup pacjentek, tak jak jest to czynione w przypadku nowotworów piersi. Jeśli testy prowadzone w innych miejscach globu potwierdziłyby skuteczność metforminy w leczeniu raka jajnika, szanse, że stanie się popularnie stosowanym – obok taksoidów i pochodnych platyny – lekiem w walce z tą chorobą, będą znacznie większe.
Aby odkrycie naukowców z Mayo jak najszybciej doczekało się swego praktycznego zastosowania, dr Kumar zachęca pacjentki, by pytały o metforminę i o to, czy prowadzone są kolejne badania w tym zakresie. A także, by same zgłaszały się do udziału w takich eksperymentach. Wypróbowanie działania metforminy – jak twierdzą naukowcy – jest bardzo bezpieczne. A zaangażowanie samych chorych może przynieść przełomowe rozwiązania znacznie szybciej.
(ios/sr)
