Pielęgniarki diabetologiczne twoim wsparciem w leczeniu cukrzycy!

14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy, święto obchodzone w dzień urodzin wynalazcy insuliny, Fredericka Bantinga. Tegoroczna edycja ma zwrócić uwagę na istotną rolę pielęgniarki diabetologicznej w opiece nad pacjentem diabetologicznym. W ramach kampanii powstał film z udziałem cukrzyków oraz pielęgniarki, którzy pokazują jak regularna kontrola choroby może umożliwić długie życie bez groźnych powikłań.

Materiał powstał we współpracy z kampanią „Dłuższe życie z cukrzycą”

Bardzo często słyszymy o tej chorobie, jednak rzadko zdajemy sobie sprawę czym ona naprawdę jest. Cukrzyca to przewlekłe schorzenie rozwijające się, gdy organizm nie wytwarza dostatecznej ilości insuliny lub nie wykorzystuje tego hormonu w odpowiedni sposób. Nieleczona prowadzi do wielu komplikacji zdrowotnych, z których najpoważniejszymi są zawał serca czy udar mózgu. Źle leczona choroba może także powodować poważne problemy ze wzrokiem, nerkami, zaburzenia metaboliczne, zespół stopy cukrzycowej. Najczęstszą postacią cukrzycy jest cukrzyca typu 2 (około 80%) Cukrzyca typu 2 może mieć dwojakie podłoże. Pierwsze to upośledzenie wydzielania insuliny, na które wpływ mają różne czynniki genetyczne. Drugie to oporność na działanie insuliny (insulinooporność), której przyczyną mogą być zarówno czynniki genetyczne, jak i otyłość. Cukrzyca typu 2 diagnozowana jest głównie u osób starszych.

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy niszczy komórki trzustki, produkujące insulinę. W efekcie dochodzi do znacznego niedoboru bądź całkowitego braku tego hormonu w organizmie. Cukrzyca typu 1 najczęściej diagnozowana jest u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych.

"Kontakt" - pielęgniarka diabetologiczna Twoim wsparciem w leczeniu cukrzycy

„Cukrzyca już z definicji powinna niepokoić rozległością negatywnego wpływu na organizm, a to, że potrafi upodobnić się do „konia trojańskiego”, zabijać powoli, skutecznie, często bez wiedzy chorego, stawia ją w gronie największych zagrożeń dla ludzkości. Dlatego też edukacja chorego i jego rodziny jest podstawowym elementem w terapii cukrzycy. Dzięki niej zwiększa się prawdopodobieństwo słuszności decyzji, które musi podejmować pacjent w zmiennych realiach codziennego życia” – zwraca uwagę dr nauk o zdrowiu Beata Stepanow, pielęgniarka diabetologiczna, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej.

Ze względu na zagrożenia płynące z cukrzycy, zaleca się, aby u każdej osoby powyżej 45. roku życia wykonywać oznaczenie poziomu glukozy co trzy lata, a u osób w grupie ryzyka, niezależnie od wieku, raz w roku. Prawidłowy poziom stężenia glukozy we krwi żylnej u zdrowej osoby to: 70- 99 mg/dl i < 140 mg/dl w 120. minucie doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT).

W leczeniu cukrzycy typu 2 niezwykle istotna jest zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych, samoświadomość i zaangażowanie chorego w terapię. Osoby chore najczęściej są jednak przytłoczone diagnozą, która pociąga za sobą konieczność codziennego reżimu wielokrotnych pomiarów poziomu glikemii, dbania o prawidłową aktywność fizyczną oraz wprowadzenia nowych zasad żywieniowych. Nie wspominając już nawet o konieczności przyjmowania leków, z czym chorzy mają problem zwłaszcza wtedy, gdy „nic nie boli”. Dlatego tak duże znaczenie ma edukacja diabetologiczna osób chorych na cukrzycę oraz wsparcie zarówno ze strony rodziny, jak i profesjonalistów.

Na ratunek chorym z cukrzycą wychodzą wyposażone w odpowiednią wiedzę pielęgniarki diabetologiczne. Ich zadaniem jest wsparcie chorego, wspólne analizowanie postępów leczenia, pomoc w modyfikowaniu nawyków i dostosowanie do codziennego życia z chorobą. Z taką pomocą pacjent przestaje być przerażony chorobą, stopniowo się z nią oswaja, ma większe poczucie bezpieczeństwa. Kiedy chory zaczyna widzieć efekty swoich starań zyskuje wiarę w sens wysiłku wkładanego w ćwiczenia fizyczne, zmianę diety, ma motywację do dalszego działania i zmian. To powoduje, że cukrzyca przestaje być przeszkodą w realizacji planów czy pasji, zaś sam proces kontrolowania jej, nie jest już traktowany jako uciążliwy i trudny do zrealizowania.

„Pielęgniarki często są pierwszymi osobami z zespołu terapeutycznego, z którymi pacjent ma kontakt, otrzymując poradę medyczną. To z nimi łatwiej i bardziej otwarcie chory godzi się porozmawiać. Są one również ogromną skarbnicą wiedzy na temat cukrzycy, którą przekazują pacjentowi.” – uważa Anna Śliwińska prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków. – „Znaczenie pracy pielęgniarek diabetologicznych powinno być dużo bardziej doceniane, gdyż kontakt z nimi nie tylko pozwala oswoić się pacjentowi z diagnozą „cukrzyca”, ale wielokrotnie wpływa na to, że chory może normalnie, a wręcz dłużej żyć. To one bowiem są nieocenionym wsparciem w pokonywaniu cukrzycy.”

Warto wiedzieć, że osoby chorujące na cukrzycę w wieku powyżej 60 lat mają przewidywaną długość życia krótszą o 6 lat w porównaniu z osobą, która nie cierpi na tę chorobę. Niestety, liczba osób chorujących na cukrzycę z roku na rok wzrasta na całym świecie. Około 5% populacji choruje na cukrzycę. Najprawdopodobniej co najmniej połowa chorych z cukrzycą typu 2 nie jest zdiagnozowana. Liczba zachorowań dramatycznie wzrasta w krajach rozwijających się, coraz częściej wykrywa się też ten typ cukrzycy u dzieci.

Rola pielęgniarek diabetologicznych w zarządzaniu chorobą zyskuje więc na znaczeniu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pielęgniarki stanowią 59% personelu medycznego, ale mimo to jest ich nadal za mało. Mając odpowiednie przygotowanie, pielęgniarki stanowią wsparcie dla osób z cukrzycą i ich rodzin. „Pielęgniarka diabetologiczna pełni wiele ról, m.in. doradcy, zwłaszcza w zakresie nowych opcji terapeutycznych, a także psychologa, wspierając w trudnych chwilach, coacha, który motywuje do wprowadzenia zmian oraz naukowca, który przygotowuje publikacje potwierdzające rolę edukacji w osiąganiu celów terapeutycznych. Kontakt pacjenta z pielęgniarką diabetologiczną potrafi wpłynąć na efekty terapii oraz jakość jego życia.” - mówi dr n. o zdr. Beata Stepanow. – „Dzięki stałej i szczerej współpracy m.in. z pielęgniarką diabetologiczną, szybkiemu zastosowaniu właściwego leczenia oraz wprowadzeniu odpowiednich zmian w stylu życia, diabetycy mają szanse na normalne życie, realizację swoich pasji, cieszenie się każdą chwilą. Razem staramy się zapobiegać groźnym konsekwencjom cukrzycy i walczymy o dłuższe, szczęśliwe życie.”

W związku z tegorocznym motywem przewodnim obchodów Światowego Dnia Cukrzycy, w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Dłuższe życie z cukrzycą” powstał film pt. „Kontakt”. Chorzy opowiadają w nim o swojej diagnozie – pierwszym kontakcie z chorobą, o życiu z nią, swoich troskach i obawach, zaś pielęgniarka diabetologiczna dzieli się swoim doświadczeniem współpracy z diabetykami. Bohaterowie filmu udowadniają, że dzięki nauczeniu się czym jest cukrzyca, jak prawidłowo ją leczyć i prowadzić zdrowy stylu życia, nie muszą przekreślać planów prywatnych czy zawodowych ze względu na chorobę. Regularna kontrola pozwala na uniknięcie jej najgroźniejszych powikłań i daje szanse na udane dłuższe życie.

Ważne jednak, aby osoba chora na cukrzycę była szczera wobec pielęgniarki. Tylko wtedy będzie mogła ona pomóc okiełznać problemy związane z chorobą. Pielęgniarka dostarczy pacjentowi wskazówki co robić, aby uniknąć groźnych konsekwencji choroby, takich jak udar mózgu czy zawał serca. Najlepsze efekty odnoszą osoby, które działają szybko, od razu po diagnozie – szybkie działanie redukuje ryzyko powikłań zdrowotnych i może pomóc dłużej żyć.

Materiał powstał we współpracy z kampanią „Dłuższe życie z cukrzycą”