Poród (nie)naturalny

Zdecydowana większość porodów odbywa się zupełnie naturalnie. Ale czasem mama i maluszek potrzebują wsparcia.

To położna i ginekolog decydują o tym, kiedy rodzącej mamie trzeba pomóc. Nie panikuj, gdy usłyszysz, że „konieczne będą kleszcze”. One – podobnie jak inne instrumenty, z których korzystają lekarze – są po to, by szybko i przede wszystkim bezpiecznie dla Was zakończyć poród.

*Oksytocyna *Jest to hormon (wydzielany przez tylny płat przysadki mózgowej), który powoduje skurcze mięśni macicy.
*Kiedy i dlaczego się ją podaje *Organizm ciężarnej produkuje zwykle tyle oksytocyny, że wystarczy ona do wywołania potężnych skurczów macicy, a tym samym do skrócenia i rozwarcia jej szyjki. Zdarza się jednak, że oksytocyny jest za mało. Owszem, pojawiają się skurcze, ale są tak słabe, że akcja porodowa się nie rozwija, a macica pracuje na pół gwizdka. W takiej sytuacji nie ma innego wyjścia jak podanie oksytocyny, gdyż inaczej maluszek nie wydostanie się sam na świat.
*Jak działa *Czeka Cię wenflon, kroplówka i hormon, który kropla po kropli spływa do Twojego organizmu. Ile? To zależy od Twoich potrzeb i reakcji na oksytocynę. Przez cały czas będziesz pod kontrolą – KTG rejestruje skurcze macicy, a także ich natężenie (usłyszysz też tętno maleństwa).
*Czy ma wpływ na dziecko *Nie. Ani w czasie porodu, ani po narodzinach malucha. Oksytocyna to hormon fizjologiczny. Bez niej dzieci nie urodzą się w sposób naturalny. Groźne mogłoby być jedynie przedawkowanie, ponieważ po skurczu macicy nie nastąpiłby jej rozkurcz. Oznaczałoby to wstrzymanie dostawy krwi i dziecko mogłoby się udusić (dlatego praca macicy i tętno maluszka są przez cały czas monitorowane).

*Znieczulenie *Najczęściej stosowane i najbardziej skuteczne jest znieczulenie zewnątrzoponowe. Niektórzy lekarze uważają, że prośba o znieczulenie to fanaberie. Według innych to cud współczesnej medycyny – każdy poród powinien być znieczulony.
*Kiedy i dlaczego się je stosuje *Jeśli ból jest trudny do wytrzymania, rodząca jest rozkojarzona, zestresowana, źle oddycha i nie chce (nie ma siły) współpracować z położną. Wtedy znieczulenie może pomóc. Możesz o nie poprosić nawet dopiero podczas akcji porodowej (jeśli nie ma przeciwwskazań, np. zaburzenia krzepnięcia krwi i infekcji skóry w miejscu wkłucia).
Za znieczulenie na życzenie trzeba zapłacić. Gdy to lekarz decyduje o jego podaniu (bo np. ciężarna ma nadciśnienie, wadę serca, wzroku lub układu oddechowego), zabieg jest za darmo. W trakcie porodu decyzja o wykonaniu znieczulenia może zapaść, gdy szyjka macicy „odmawia posłuszeństwa” – mimo podanych leków rozkurczowych jej rozwarcie wynosi 2–3 cm.
*Jak działa *Blokuje przewodzenie bólu. Dobrze wykonane znieczulenie zmniejsza cierpienie, ale nie ogranicza czucia. Przez cały czas jesteś świadoma, wiesz, kiedy pojawiają się skurcze, możesz aktywnie uczestniczyć w porodzie. Anestezjolog wkłuje igłę między kręgi lędźwiowe (a nie do rdzenia kręgosłupa) i wprowadzi cieniutki cewnik, przez który będzie podawać leki znieczulające. Pierwszy efekt pojawi się po 20 minutach. Ból wprawdzie nie zniknie, ale jego osłabienie przyniesie ulgę i sprawi, że poród przebiegnie sprawniej.
*Czy ma wpływ na dziecko *Znieczulenie zewnętrzoponowe nie szkodzi dziecku. Działa regionalnie, to znaczy tam, gdzie są nerwy. Nie przedostaje się więc do organizmu maluszka ani do mleka matki (można karmić po porodzie).
Znieczulenie może jednak oddziaływać na maleństwo pośrednio – jeśli Tobie spadnie ciśnienie, ono także to odczuje. Dlatego pacjentka rodząca w znieczuleniu jest pod stałą kontrolą, a stan dziecka monitoruje się przy pomocy KTG.
*Czy po porodzie mama może czuć się gorzej *Nie powinna. Nie jest wyczerpana bólem jak po porodzie naturalnym. Czasem może się skarżyć jedynie na ból głowy.

*Kleszcze *Przypominają dwie duże łyżki – ich kształt jest dopasowany do główki dziecka.
*Kiedy i dlaczego się je stosuje *W stanach zagrożenia płodu, kiedy lekarz musi jak najszybciej wydobyć dziecko, a cięcie cesarskie nie jest już możliwe (głowa maluszka znajduje się w kanale rodnym). Również wtedy, gdy rodząca nie ma już siły, aby sama wyprzeć dziecko. Zabieg kleszczowy zdecydowanie skraca drugi okres porodu.
*Jak działają *Używa się ich tylko podczas skurczów macicy. Lekarz kleszczami obejmuje główkę płodu i delikatnie ciągnie w dół. Pacjentka powinna wspomagać ten zabieg parciem.
*Czy mają wpływ na dziecko *Po użyciu kleszczy dziecko może mieć otarcia naskórka na głowie, które znikną po kilku dniach.
*Czy po porodzie mama może czuć się gorzej *Czasem użycie kleszczy łączy się z urazami kanału rodnego, większą utratą krwi i większym nacięciem krocza. Ale to nie wszystko. Ich zastosowanie często jest bardzo stresujące. Mama może taki poród kojarzyć z czymś nieprzyjemnym. Dlatego ważne, abyś wiedziała, co się dzieje. Masz prawo (i korzystaj z niego) do zadawania pytań, a lekarze mają obowiązek odpowiedzieć (pamiętaj jednak, że czasem nie ma na to czasu).

*Próżniociąg *Inaczej nazywany vaccum. Składa się z urządzenia wytwarzającego podciśnienie oraz z plastikowej lub metalowej płaskiej przyssawki.
*Kiedy i dlaczego się go stosuje *Podobnie jak kleszcze położnicze, czyli w stanach zagrożenia płodu, gdy lekarz musi jak najszybciej wydobyć dziecko. To, czy użyje jednego, czy drugiego, zależy tylko od prowadzącego poród (doświadczonego lekarza, nigdy położnej).
*Jak działa *Używa się go tylko podczas skurczów macicy – przyssawkę przykłada się do główki i lekarz ciągnie dziecko w dół.
*Czy ma wpływ na dziecko *Na głowie maluszka może pojawić się obrzęk, który wchłonie się po dwóch, trzech dniach.
*Czy po porodzie mama może czuć się gorzej *Użycie próżniociągu, podobnie jak kleszczy, nie należy do najprzyjemniejszych. Mama może narzekać na urazy fizyczne oraz przeżyć duży stres.

Tatiana Audycka
Konsultacja: dr Ryszard Rutkowski, ginekolog położnik