Pracownik a urlop, czyli co trzeba wiedzieć o prawie do wypoczynku

Podobno jeśli masz pracę, którą kochasz, całe życie zawodowe spędzasz na wakacjach. Jeśli nie masz tak komfortowej sytuacji, musisz posiłkować się urlopem, by "naładować baterie” i odświeżyć swoje chęci do wykonywania obowiązków służbowych.

Urlop wypoczynkowy – ile dni przysługuje

Każdemu pracownikowi, którego okres zatrudnienia jest krótszy niż 10 lat, przysługuje 20 dni płatnego urlopu. Jeśli jego łączny czas pracy przekracza ten próg, na odpoczynek może wykorzystać 26 dni. Oczywiście należy mu się za to wynagrodzenie. Co istotne, do stażu pracy wliczają się również lata nauki: 8 lat szkoły wyższej, 6 lat szkoły policealnej, 5 lat szkoły średniej zawodowej, 4 lata szkoły średniej ogólnokształcącej, 3 lata szkoły zasadniczej. Pracownik, by zaliczyć mu szkołę do czasu pracy, musi przedstawić właściwy dyplom.

Jeśli pracownik podjął się zarobkowania na etacie po raz pierwszy, jego czas pracy nie pozwala od razu na wykorzystanie wspomnianych 20 dni wolnych. Nalicza mu się je proporcjonalnie do stażu według zasady 1/12 urlopu (za każdy przepracowany miesiąc, nie musi być kalendarzowy) pomnożone przez 20 dni (łączny wymiar w pierwszym roku). Daje to 1,66 dnia za każdy pełny miesiąc pracy. W kolejnym roku kalendarzowym urlop naliczany jest już z góry, czyli w pełni do wykorzystania od stycznia.

Urlop okolicznościowy – śmierć, ślub, narodziny w rodzinie

Ten urlop przysługuje pracownikowi etatowemu. Jego wymiar to dwa dni. Można go zrealizować niezależnie od czasu pracy, ale oczywiście w odpowiednim wymiarze, w szczególnych przypadkach. Może to być śmierć kogoś z rodziny (małżonek, rodzice, dzieci, rodzeństwo, babcia, dziadek, ojczym, macocha, teść, teściowa) lub pozostającego na utrzymaniu albo pod opieką zainteresowanego. Okolicznością uprawniającą jest również ślub pracownika, narodziny jego dziecka. Pracownik zobowiązany jest do dostarczenia dokumentu poświadczającego zaistnienia wyjątkowej sytuacji.

Urlop na żądanie – wniosek, ile dni

Urlop ten jest płatny, ale wymaga od pracownika złożenia odpowiedniego wniosku. Ważne, by nie przekroczyć terminu poinformowania o nim pracodawcy. Nie może to nastąpić później, aniżeli faktycznie urlop się rozpoczyna. Kodeks pracy nie definiuje poprawnej formy zgłoszenia tzw. "kacowego”. Urlop na żądanie można więc zgłosić SMS-em lub np. poprzez e-mail. Pracownikowi przysługują 4 takie dni, niezależnie od czasu pracy. Nie są to jednak dodatkowe dni, a wliczają się w pulę "podstawową”.

To płatny okres wolny od pracy w wymiarze maksymalnie 36 miesięcy. Pracownik musi złożyć pisemny wniosek o urlop wychowawczy, nie później niż 21 dni przed jego rozpoczęciem. Urlop wychowawczy przysługuje obojgu rodzicom i może być wykorzystany przez nich w prawie dowolnych proporcjach. Jedynym obostrzeniem jest konieczność podjęcia go przez drugiego rodzica w wymiarze 1 miesiąca. Chyba że ten nie żyje lub odebrano mu władzę rodzicielską.

Pracownik nie może zrzec się urlopu wypoczynkowego. Kodeks pracy definiuje proporcje jego wykorzystania w jednej kwestii – nakazuje podjąć minimum 14 dni z rzędu. Reszta wolnych od obowiązków służbowych dni możemy wykorzystać dowolnie.

Jeśli pracownik nie wykorzysta urlopu w danym roku kalendarzowym, przechodzi on na rok następny i staje się urlopem zaległym. Trzeba go wtedy podjąć najpóźniej do końca września.
Co w przypadku ustania stosunku pracy? Pracownik, którego pracodawca chce wysłać podczas okresu wypowiedzenia umowy na urlop, musi z niego skorzystać.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl