Przewlekła i podstępna

Mimo wielu akcji przeciwko uzależnieniu od tytoniu - moda na palenie papierosów chyba wciąż trwa. Po papierosa sięgają coraz młodsi. Nikogo nie dziwi już widok kilkunastoletniego chłopca z papierosem w dłoni. Coraz częściej uzależnieniu od nikotyny ulegają również dziewczęta i kobiety.

Młodzieńczy zachwyt używką dorosłych po kilku latach najczęściej przeradza się w uciążliwy nałóg. A konsekwencje jego mogą być tragiczne w skutkach. Jak wykazały badania palenie papierosów może doprowadzić do wielu chorób a nawet śmierci. Coraz poważniejszym problemem staje się Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP) - choroba, na którą zapada prawie każda osoba, paląca papierosy.

Z danych warszawskiego Centrum Onkologii wynika, że około 10 milionów Polaków pali regularnie 15-20 papierosów dziennie. Niemal połowa palaczy uzależniona jest od nikotyny od ponad 20 lat. Dane epidemiologiczne są przerażające: choroby odtytoniowe są przyczyną śmierci co drugiego Polaka w wieku od 35 do 69 lat. Przyczyną śmierci jest również Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc. Rocznie na świecie z powodu POChP umiera ponad 3 mln ludzi.

POChP - co to jest?
Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc to choroba o podłożu zapalnym. Przebieg choroby polega na tym, że w sposób nieodwracalny i stopniowy ograniczany jest przepływ powietrza w drogach oddechowych. Istotne jest to, że jeśli choroba znacznie się rozwinie, nie ma możliwości jej zahamowania ani wyleczenia. Dlatego bardzo ważne jest, by nie lekceważyć pewnych objawów i stosunkowo szybko rozpocząć leczenie. Najważniejsza jednak jest profilaktyka. A uniknąć Przewlekłej Obturacyjnej Choroby płuc teoretycznie bardzo łatwo. Podstawową przyczyna powstawania choroby jest bowiem palenie papierosów. POChP obejmuje przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, rozedmę płuc i chorobę tzw. małych dróg oddechowych.

Zabijasz siebie i innych
Zaczyna się zwykle niewinnie - kilka papierosów dziennie, wypalanych zazwyczaj dla towarzystwa, często przy alkoholu. Po pewnym czasie okazuje się, że sięgamy po papierosa bez okazji, dla relaksu. Wielu nałogowych palaczy twierdzi, że papieros ich uspokaja, dlatego palą. Nie zdają sobie sprawy z tego, że to właśnie papieros jest przyczyna naprawdę poważnych chorób, w tym Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. Dane są zatrważające: niemal 90 procent chorych na POChP to osoby, które palą papierosy. Na całym świecie na te chorobę cierpi niemal 44 milionów osób. To niemal o 10 milionów więcej, niż zarażonych wirusem HIV. Z powodu postępującej choroby na POChP umiera rocznie 3 miliony ludzi na świecie. I właśnie przyczyną niemal 70 procent tych zgonów jest uzależnienie od papierosów. Być może te dane uświadomią wszystkim palaczom, na jakie ryzyko narażają siebie i innych. Bowiem POChP to nie tylko choroba czynnych palaczy. Również na tę chorobę narażone są osoby, które często przebywają w towarzystwie osób
palących i stają się biernymi palaczami. Trujace substancje, które znajdują się dymie papierosowym, bez przeszkód przedostają się do dróg oddechowych osoby wdychającej dym. To przyczyna rozwoju przewlekłego stanu zapalnego. Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc to także choroba tych osób, które narażone są na wdychanie pyłów lub substancji chemicznych, na przykład w miejscu pracy. Nie bez znaczenia jest również zanieczyszczenie środowiska. Osoby, które mieszkają w dużych aglomeracjach miejskich, gdzie powietrze jest bardzo zanieczyszczone, także zapadają na POChP. Choroba ta może również rozwinąć się u tych osób, u których w rezultacie poważnych infekcji układu oddechowego, doszło do znacznego upośledzenia pracy płuc. Najczęściej jednak Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc dotyka nałogowych palaczy. Co ciekawe, na POChP częściej zapadają mężczyźni niż kobiety.

Nie lekceważ kaszlu
Objawy Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc są bardzo charakterystyczne. Niestety osoby palące papierosy bardzo często je lekceważą. Pierwszy objaw, który powinien zwrócić naszą uwagę, jest przewlekły, męczący kaszel, odksztuszanie plwociny lub duszność. Niestety spora grupa palących przyjmuje takie objawy jako rzecz naturalną i oczywistą, pojawiającą się w rezultacie palenia papierosów. Takie objawy nie budzą ich niepokoju. Palą, więc to oczywiste, że maja chrypkę czy też częściej kaszlą. O tym, by pójść do lekarza, pomyśli niewielu. I to jest największy błąd. Im szybciej zbada nas specjalista, tym lepiej. W zaawansowanym stadium choroby bowiem leczenie nie daje pożądanych rezultatów. Nic w tym dziwnego. Postępująca choroba atakuje płuca. Dochodzi do destrukcji miąższu i niewydolności oddechowej. Jeśli zatem palimy papierosy i zaczęliśmy kaszleć, pojawiły się duszności podczas wysiłku fizycznego, częściej niż zwykle zapadamy na różnego rodzaju infekcje dróg oddechowych - pójdźmy do lekarza. To, czy
cierpimy na POChP wykaże badanie wydolności oddechowej, tak zwana spirometria. Nie czekajmy, aż na leczenie będzie już za późno. Ogromna rolę w diagnozowaniu choroby odgrywają lekarze pierwszego kontaktu. W województwie pomorskim przychodnie, które podpisały kontrakt z Pomorska Regionalna Kasą Chorych, realizują specjalnie przygotowany program, mający na celu szybkie wykrywanie u pacjentów Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc.

Śmiertelny nałóg
Jedyna naprawdę skuteczną metodą na uniknięcie Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc jak i na zmniejszenie ryzyka jej rozwoju, jest zerwanie z papierosami. Tylko rzucenie palenia daje wymierne efekty. Korzyść właściwie jest podwójna. Palacz cierpi bowiem na dwie choroby - jedna to POChP, druga to uzależnienie od nikotyny. Po co więc tak męczyć siebie i innych, narażać na choroby, nieatrakcyjny wygląd? Czy nie lepiej pozbyć się okropnego nałogu? Wielu palaczy zapyta zapewne, jak to zrobić. Nie ma recepty. Każdy rzuca palenie w inny sposób. Jednym wystarczy bodziec (na przykład pobyt w szpitalu), by raz na zawsze przestać palić. Inni muszą przygotowywać się do tego miesiącami, zbierać siły, korzystać z pomocy lekarza. Ważne, by być przekonanym, że nie chcemy już palić.

POChP można leczyć
Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc leczy się przede wszystkim lekami, które rozszerzają oskrzela (np. w postaci inhalatorów). Leki te w znaczny sposób poprawiają stan zdrowia pacjentów cierpiących na POChP. Stosuje się również leki, które działają przeciwzapalnie. Żaden lek nie będzie jednak dość skuteczny, jeśli będziemy kontynuować niebezpieczny nałóg.

(Monika Sułkowska)