Siarka - pierwiastek boski czy piekielny?
Znano ją w starożytnym Egipcie, Grecji, Rzymskim Imperium, a także w Chinach i Indiach. Żółte osady znajdowano przeważnie w dymiących kraterach wulkanów, trudno więc się dziwić, że przypisywano jej pochodzenie od złych mocy. W tradycji chrześcijańskiej kojarzona jest głównie z diabłem i karą za grzechy. Ale w przyrodzie wszystko ma ciemną i jasną stronę. Co siarka, pierwiastek „z piekła rodem”, ma wspólnego z naszym ciałem?
27.12.2017 | aktual.: 09.01.2018 12:26
Emocje wzbudza już od wieków, od strachu po niekłamany zachwyt. Mimo skojarzeń z siłami zła, była obecna w medycynie i w alchemii, a starożytne piękności skwapliwie korzystały z jej dobroczynnego wpływu na urodę. Próbowano otrzymać z niej złoto i eliksir młodości, a w bardziej przyziemnym podejściu czerpano z leczniczych właściwości. Ceniono też efekty dezynfekujące siarki, ujawniające się podczas spalania. Okadzanie siarką było zwyczajem sięgającym starożytności (Odyseja) i miało uzasadnienie nie tylko w czasach zagrożenia epidemią.
Siarka występuje w przyrodzie w różnych formach: nieorganicznej i organicznej. Ta pierwsza ma czystą postać mineralną oraz postać związaną (zazwyczaj formy toksyczne dla organizmu). Z kolei siarka organiczna nieutleniona, jako zbliżona do tej występującej naturalnie w różnych produktach, wykazuje bardzo dobrą przyswajalność.
Wbrew pozorom sama siarka pozbawiona jest zapachu - przypisywana jej charakterystyczna woń jest w rzeczywistości zapachem dwutlenku siarki, który powstaje w niewielkich ilościach, gdy siarka styka się z powietrzem.
Spośród różnych związków chemicznych tworzonych przez siarkę chyba najbardziej znany jest kwas siarkowy, otrzymywany już przez średniowiecznych alchemików. Dziś to jedna z najważniejszych substancji przemysłu chemicznego.
W środowisku powszechnie występują lotne związki siarki - siarkowodór (o trudnym do pomylenia zapachu zepsutych jaj) i wspomniany dwutlenek siarki. Gdzie możemy się ich spodziewać? Głównie w wulkanicznych wyziewach, wodach mineralnych i gorących źródłach, a także w powietrzu atmosferycznym. Źródłem dwutlenku siarki w powietrzu są nie tylko zjawiska naturalne - emitowany jest głównie przez elektrownie, ale też domowe piece i kotłownie, w których spalany jest węgiel.
Nie taki diabeł straszny…
Siarka, niemetaliczny pierwiastek chemiczny o żółtej barwie, jest nam niezbędny - zajmuje piąte miejsce wśród makroskładników mineralnych potrzebnych człowiekowi. Wchodzi w skład wszystkich tkanek organizmu i jest bazą wielu związków biologicznie czynnych (jak heparyna, kwas laurynowy, tauryna). Jako składnik białek, a także enzymów, hormonów, witamin, staje się niezastąpiony do przebiegu procesów życiowych. W organizmie znajduje się m.in. w białkach, które budują włosy, paznokcie, skórę (keratyna i kolagen), w tym aminokwasach cysteinie, cystynie i metioninie. Nie są one magazynowane w ustroju, więc ich niedobór dość szybko odbija się m.in. na kondycji włosów czy skóry.
Siarka wchodzi też w skład licznych związków organicznych odpowiedzialnych za poszczególne funkcje naszego organizmu. Znajduje się m.in. w kwasie glutaminowym, niezbędnym dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Jest składnikiem witaminy B1 (tiaminy), która wpływa na nastrój i sprawność umysłową. Siarka współdziała też z witaminami z grupy B w utrzymaniu podstawowej przemiany materii. Z kolei w komplecie z fosforem i manganem pierwiastek ten pobudza pracę mózgu, chroni wzrok, wchodzi w skład zębów i kości, pozytywnie oddziałuje na układ hormonalny i na aktywność wielu enzymów. Siarka, wchodząc w skład insuliny, ma także właściwości przeciwcukrzycowe, a jako pierwiastek odpowiedzialny za przetwarzanie metabolitów pracy mięśni, usprawnia regenerację organizmu po wysiłku. Oprócz tego wspomaga prawidłowe funkcjonowanie górnych dróg oddechowych i płuc oraz bierze czynny udział w usprawnieniu oddychania komórkowego.
Jak wykorzystać siarkę dla zdrowia i urody?
Zastosowanie siarki przynosi bardzo dobre efekty podczas leczenia schorzeń skórnych: działa przeciwbakteryjnie, reguluje pacę gruczołów łojowych i poprawia ukrwienie skóry. Bioaktywną siarkę często zalecają dermatolodzy w leczeniu zmian skórnych: łuszczycy albo atopowego zapalenia skóry.
Od wieków znana jest skuteczność siarki (m.in. wody siarczkowe) w leczeniu schorzeń reumatycznych - jako podstawowy budulec tkanki łącznej i kolagenu, z których zbudowane są stawy, odpowiada za regenerację i sprawne funkcjonowanie chrząstek stawowych, posiada też właściwości przeciwzapalne i zmniejszające dolegliwości bólowe.
Jak podaje wp abcZdrowie, kąpiele siarczkowe w ostatnim czasie zyskują na popularności. Ich stosowanie jest korzystne nie tylko w przypadku pojawienia się problemów ze skórą i stawami, ale też w ramach profilaktyki. Przynoszą ukojenie i relaksują. I nawet specyficzny zapach można wytrzymać, bo czego nie robi się dla zdrowia i urody!
Siarka, za sprawą aminokwasu metioniny, który działa jak filtr na toksyny, pomaga również wątrobie w procesie detoksykacji organizmu. Bierze udział w eliminacji cholesterolu, związków fenolu, sterydów i kwasów żółciowych, przyczyniając się do prawidłowego trawienia.
Uzupełnienie diety w siarkę przynosi korzystne efekty m.in. w przypadkach uszkodzenia wątroby i schorzeniach zapalnych dróg żółciowych.
Pierwiastek ten ma poza tym działanie antyoksydacyjne, zwalczające wolne rodniki i pomagające w ochronie organizmu przed stresem oksydacyjnym.
Rozpoznać niedobory i z nimi walczyć
Jeśli nasza dieta jest zbilansowana, o odpowiedniej podaży białka, zapotrzebowanie organizmu na siarkę powinno zostać pokryte. Komu grożą niedobory siarki i w jakich sytuacjach?
- Mamy z nimi do czynienia zazwyczaj w dwóch przypadkach: zbyt małej podaży (niezbilansowana dieta) bądź większego zapotrzebowania, np. w okresie wzrostu, podczas dużego wysiłku fizycznego i intelektualnego, przy zatoksycznieniu organizmu, podwyższonym poziomie cholesterolu, narażeniu na szkodliwe czynniki (np. zanieczyszczenie środowiska) lub w przypadku chorób, które wiążą się ze zwiększonym zużyciem siarki, np. choroby stawów, skóry, wątroby, dróg oddechowych – mówi Anna Kawecka, dystrybutor suplementu Sufrin opartego na biosiarce.
- Niedobory grożą też palaczom, gdyż siarka wiąże nikotynę w nierozpuszczalny siarczan nikotyny, który jest wydalany z organizmu. W związku z czym zużywa się jej dużo. Braki siarki w organizmie często pojawiają się z wiekiem. Związane jest to ze zmniejszoną wchłanialnością w jelitach oraz mniejszą podażą
produktów zawierających siarkę, gdyż często powodują one problemy z trawieniem, co jest niekomfortowe dla seniorów – dodaje pani Anna.
Niedobór tego pierwiastka może wywołać określone objawy: łamliwość paznokci, osłabienie i zmatowienie włosów, utratę jędrności skóry, pogorszenie nastroju, spowolnienie metabolizmu, dolegliwości wątroby, nieprawidłowe ukrwienie narządów, utrata elastyczności stawów, osłabienie wzroku. Ponadto przy braku siarki trudno przyswajalne stają się tak niezbędne organizmowi minerały, jak magnez, krzem, sód, mangan, wapń, żelazo, chlor, jod i potas, a to również przynosi konsekwencje w postaci pogorszenia samopoczucia i rozregulowania pracy poszczególnych narządów.
Uzupełnienie jadłospisu w siarkę zaleca się wszystkim, którzy pragną utrzymać dobrą formę i jak najdłużej zachować młodzieńczy wigor, gdyż wykazuje ona działanie regenerujące, opóźniające oznaki starzenia, uodporniające i rewitalizujące cały organizm.
Nie bójmy się więc siarki, bo może przynieść wiele korzyści naszemu organizmowi, a ewentualny nadmiar jest wydalany z moczem, nie ma zatem ryzyka jej przedawkowania.
Siarka może wspomagać leczenie:
chorób zwyrodnieniowych, artretyzmu i reumatyzmu, dny moczanowej, chorób płuc, , schorzeń skórnych: egzemy, łuszczycy, czyraków, świerzbu, chorób pasożytniczych i ropnych schorzeń skórnych, trądziku krostkowego i różowatego, alergii, zaburzeń wątrobowo – żółciowych, zaburzeń jelitowych, cukrzycy, nadciśnienia i miażdżycy naczyń.
Pokarmy bogate w siarkę
W większym stopniu: produkty białkowe pochodzenia zwierzęcego: mięso, podroby, drób, ryby, jaja, mleko i nabiał.
W mniejszych ilościach: pokarmy roślinne, takie jak: chrzan, kapusta, kalafior, rzeżucha, czosnek, cebula, szparagi, awokado, brokuły, seler, porzeczki, dynia, kukurydza, figi, groch, fasola, sałata, majeranek, płatki owsiane, pasternak, gruszki, ziemniaki, rzodkiewka, rzepa, soja i pomidory.
