Techniki wychowawcze – jak walczyć z nieśmiałością i pobudzić kreatywność dziecka

W wychowaniu dziecka oprócz zastosowania odpowiedniej metody wychowawczej, która bez wątpienia pomoże w ukształtowaniu osobowości pociechy, rodzice mogą sięgnąć po techniki wychowawcze. Jeżeli metoda wychowawcza jest podstawą teoretyczną przy wychowaniu podopiecznego, to techniki wychowania stanowią jej praktyczną konkretyzację. Są to opracowane przez psychologów ćwiczenia i zadania, w które rodzic lub wychowawca może angażować dziecko w celu wywołania pożądanego zachowania lub kształtowania pozytywnych postaw.

Praca z technikami oddziaływań wychowawczych może stanowić remedium na konkretne problemy lub pobudzać w dziecku cechy, których jeszcze nie wykształciło. Poniżej przedstawimy listę metod i ćwiczeń, które nauczą współpracy, zwalczą nieśmiałość i pobudzą kreatywność dziecka.

Umiejętność pracy w grupie to jedna z tych kompetencji, które przydadzą się dziecku zarówno w młodym wieku, jak i w dorosłości. Dlatego warto wspierać wychowanka w rozwijaniu komunikatywności. Szczególnie przydatne w tym celu są techniki wymiany opinii, które zacieśniają rówieśnicze więzi i uczą współpracy. Wśród nich można wymienić:

• Technikę "burzy mózgów" – polega na wygłaszaniu przez dziecko opinii w danej sprawie. Tę metodę można również wykorzystać do stawiania przed podopiecznymi problemów, które muszą wspólnie rozwiązać. Ćwiczenie powinno składać się z trzech części. Pierwszą jest sformułowanie problemu bądź pytania przez dorosłego, np. "Jak wyglądałby świat bez samochodów?". Następnie dzieci po kolei przedstawiają swoje pomysły i opinie. Warto zachęcić dzieci do wypowiadania wszystkiego, co przyjdzie im do głowy, ponieważ więcej pomysłów oznacza bardziej interesujące rezultaty ćwiczenia. Na ostatnim etapie następuje ocena i ewaluacja rozwiązań, należy zachować obiektywizm i bezstronność. Dzięki technice "burzy mózgów" dziecko rozwija w sobie umiejętność aktywnego słuchania oraz szybkiej analizy bodźców, ponadto staje się bardziej otwarte na sugestie i oczekiwania rówieśników.
• Technikę kontaktów międzyludzkich – w tym ćwiczeniu uczestniczy dwójka dzieci. Podopieczni stają naprzeciwko siebie i po kolei odpowiadają na pytanie typu "Co chciałbym w sobie zmienić?". W każdej parze jedna osoba mówi około 3 minuty, a druga jej uważnie słucha. Po tym czasie osoba słuchająca opowiada, co zrozumiała i zapamiętała z wypowiedzi swojego kolegi. Technika kontaktów międzyludzkich ma doskonalić kompetencje komunikacyjne oraz rozwinąć umiejętność klarownego przekazywania informacji.

Walka z dziecięcą nieśmiałością to proces długi i złożony, który wymaga zarówno dużego wsparcia ze strony rodziców, jak i pomocy szkolnych wychowawców. Jeżeli zignorujemy tę cechę u swoich podopiecznych, może ona doprowadzić do późniejszych problemów w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich i zaniżonej samooceny. Aby pomóc nieśmiałemu dziecku można skorzystać z techniki dramy.

Technika dramy wykorzystuje elementy metodyki teatralnej, przez co dziecko jest w stanie spontanicznie wchodzić w różne role i improwizować. Popularnym i bardzo efektywnym ćwiczeniem jest etiuda pantomimiczna. Dziecko staje przed swoimi rówieśnikami i odgrywa prostą scenkę (np. oglądanie telewizji, strzelanie z łuku). Przez takie aktywne uczestnictwo pobudzimy podopiecznego do działania. Ponadto pogłębi się jego pewność siebie, rozwinie świadomość ruchowa i wrażliwość emocjonalna.

Rozwijanie twórczego myślenia u dziecka warto rozpocząć od najmłodszych lat, gdyż dzięki kreatywności myślimy nieszablonowo oraz lepiej radzimy sobie z problemami. Dziecko kreatywne to takie, które będzie lepiej przygotowane do życia w ciągle zmieniającej się rzeczywistości.

Do techniki wychowania, która pobudza kreatywność, należy technika swobodnej ekspresji plastycznej. Wpływa ona pozytywnie na wewnętrzny rozwój emocjonalny, system wartości i charakter wychowanka. Ćwiczenia uwzględniają wszystkie możliwe przejawy działalności artystycznej. Warto je dostosować do konkretnych przeżyć dziecka. Jeżeli ostatnio wybraliśmy się z naszą pociechą na wycieczkę do muzeum, można zachęcić ją do namalowania swojego ulubionego eksponatu.

Wszystkie techniki wychowawcze wpływają pozytywnie nie tylko na wymienione powyżej cechy. Pomagają one w ogólnym harmonijnym rozwoju psychiczno-emocjonalnym dziecka, a dzięki umieszczaniu wychowanka w środowisku rówieśniczym, staje się on przynależny do formalnej grupy, co wspomaga jego rozwój społeczny. Dlatego techniki oddziaływań wychowawczych warto stosować, nawet gdy nasze dziecko nie przejawia braków w komunikatywności bądź kreatywności.