W Szwecji uchodźcom pomaga głównie państwo. "Nie jest popularne przyjmowanie do domów"

Ukraińcy posiadający ważne dokumenty, którzy zamieszkiwali Ukrainę przed 24 lutego, mogą składać wnioski o pozwolenie na czasowy pobyt w Szwecji.

- To proces wynikający z unijnej dyrektywy o masowym uchodźstwie lub wniosku o azyl. Obywatele Ukrainy mogą również przebywać w Szwecji bez pozwolenia przez 90 dni, tak jak obywatele UE – mówi w rozmowie z WP Kobieta Anna Korczak, Polka mieszkająca w Szwecji. - Ponieważ wielu Ukraińców zdecydowało się na wyjazd do Skandynawii, w całym kraju przed Urzędami Migracyjnymi, inaczej Migrationsverket, widać kolejki.

- Stoi wiele osób z bagażami. Dziennie przyjmowanych jest około dwóch tys. wniosków o pozwolenie na pobyt lub wniosków o azyl. Niestety, Migrationsverket nie posiada odpowiednich zasobów kadrowych, aby obsłużyć wszystkich w racjonalnym czasie. Obecnie ciężko jest załatwić cokolwiek innego w Urzędzie Migracyjnym, ponieważ niemalże wszyscy pracownicy administracyjni zostali przekierowani do rozpatrzenia spraw ukraińskich uchodźców – podaje Korczak.

Amy Waliszewska, która pomogła w sprowadzeniu kilku rodzin do Szwecji, dodaje, że uchodźcy ustawiają się przed wejściem do budynków od 5 rano (urząd jest otwarty od godz. 9 - przyp. red.).

- Kolejki potrafiły mieć powyżej 100 metrów. Wiele osób, nawet jak stało cały dzień, nie załatwiło sprawy. A ustawiały się głównie kobiety z dziećmi, osoby starsze, często ze zwierzętami. Urząd jednak nie wyrabiał się z przyjęciem i rozpatrzeniem dokumentacji – mówi nam Amy.

Dodaje, że okolice tzw. Migrationsverket stały się automatycznie miejscem pracy dla wolontariuszy. - Wiele osób pojawia się tam z ubraniami, kanapkami, herbatą, kawą, gorącą czekoladą dla dzieci. Do tego owoce i tradycyjne szwedzkie, słodkie przekąski, tzw. fika. Ponadto, jak osoby stoją w kolejce, mogą wybrać ubrania, zabawki dla dzieci, pieluchy, leki. Wolontariusze są więc trochę od wszystkiego – od nakarmienia, poprzez pomoc w wypełnieniu dokumentów, skończywszy na zabraniu dziecka do toalety - tłumaczy.

W Polsce wielu uchodźców znajduje schronienie w prywatnych domach. W Szwecji, według relacji naszych rozmówców, zajmuje się tym głównie państwo.

- Nie jest to popularne, że zwykli obywatele przyjmują uchodźców do swoich mieszkań, domów – to Migrationsverket współpracuje z władzami lokalnymi nad poszukiwaniem zakwaterowania. Przygotowanych ma być ponad 40 tys. mieszkań, co będzie kosztować Szwedów prawie 10 miliardów szwedzkich koron – stwierdza Anna Korczak.

Choć nie jest to rozpowszechnione, na forach internetowych można spotkać się z tym, że rodziny przyjęły uchodźców pod swój dach.

- Osobiście spotkałam małżeństwo, które zgodziło się zakwaterować rodzinę. Uczestniczyłam w ich sprowadzeniu do Szwecji. Państwo, którzy ich przyjęli, bardzo zadbali o to, aby ci ludzie dobrze się u nich czuli. Kupili nową pościel, zrobili zapasy żywności, a następnie wyjechali do domku letniskowego, aby te osoby miały całe mieszkanie dla siebie – mówi Amy Waliszewska.

- Część uchodźców jest kwaterowana u prywatnych osób, reszta przez państwo. Szwedzkie społeczeństwo trochę inaczej zapatruje się na pomaganie, ludzie chcą wiedzieć, że pomagają w sposób sensowny - dodaje.

Do Szwecji ludzie głównie dostają się promami. - W Nynashamn odebrałam osoby, za które byłam odpowiedzialna, i było miło zobaczyć, że ze mną przyjechało wiele innych osób. Na miejscu było też mnóstwo wolontariuszy, którzy każdemu dawali torbę z jedzeniem, środkami higienicznymi, kartami SIM. Dary były całkiem przemyślane, gdyż Szwecja, szczególnie w porównaniu do krajów Europy Wschodniej, jest droga – tłumaczy Waliszewska.

Szwedzi angażują się instytucjonalnie w pomoc uchodźcom, najpopularniejsze są zbiórki dla Czerwonego Krzyża czy UNICEF-u, czyli organizacji, które niosą bezpośrednią pomoc humanitarną.

- Wprowadzane zostały również ułatwienia w kwestii przyjmowania ukraińskich dzieci do szkół czy wymiany ukraińskiej waluty na korony - tłumaczy Anna.

Na pytanie, czy Szwedzi obawiają się agresji ze strony Rosji, Anna Korczak, której dzieci również uczą się w tym kraju, mówi, że obywatele traktują to zagrożenie jako realne.

- Mam wrażenie, że agresja na europejskie państwo ze strony Rosji oznacza dla Szwedów ziszczenie się największych obaw. Nastroje są dosyć ponure, jednak władze uspokajają i informują, że w razie konfliktu kraj jest dobrze przygotowany. W Szwecji system obronności kraju traktuje się bardzo poważnie - świadomość na ten temat budowana jest już od najwcześniejszych lat edukacji i od dawna jest to stała część komunikacji na linii społeczeństwo-władze - podsumowuje autorka bloga Anna_in_Sweden.

Z kolei Daniel Gaszewski, autor kanału na YouTubie: "Szwedzki start", zwraca uwagę na pomoc militarną, jakiej państwo udzieliło Ukrainie.

- W środę rząd potwierdził kolejne dostawy m.in. granatników przeciwpancernych. To bardzo nietypowe decyzje, bo Szwecja stara się być krajem neutralnym i nie należy do NATO. To sprawia, że sami Szwedzi zastanawiają się, czy nie lepiej dołączyć do sojuszu – podkreśla.