5 chorób, o których może świadczyć huśtawka nastrojów
Zmienność nastrojów zdarza się każdemu. Czasem jednak ich intensywność albo częstotliwość sygnalizują, że z organizmem dzieje się coś naprawdę poważnego. Oto pięć chorób, które mogą być ich przyczyną.
Zmienność nastrojów zdarza się każdemu. Czasem jednak ich intensywność albo częstotliwość sygnalizują, że z organizmem dzieje się coś naprawdę poważnego. Oto pięć chorób, które mogą być ich przyczyną.
Okres okołomenopauzalny
Zdarza się, że jednego dnia kobieta kładzie się spać w normalnym nastroju, a następnego wstaje rozdrażniona i zirytowana. Dzieje się tak zazwyczaj między 30. a 50. rokiem życia i jeśli ten stan się utrzymuje, może oznaczać początek tzw. okresu okołomenopauzalnego. To faza, która może trwać nawet kilka lat. W tym czasie czynność jajników zaczyna wygasać, produkują one coraz mniej progesteronu, co objawia się m.in. zmiennością nastrojów. Są one bardziej dokuczliwe, jeśli kobieta doświadczała wcześniej PMS lub leczyła się na depresję. Jakie inne objawy towarzyszą okresowi okołomenopauzalnemu? Uderzenia gorąca, nieregularne miesiączki, zaburzenia snu i suchość pochwy.
Co może pomóc? Niepalącym kobietom w wieku okołomenopauzalnym przepisywane są czasem doustne środki antykoncepcyjne (hormonalna terapia zastępcza) w celu stabilizacji poziomu hormonów, co skutkuje również poprawą nastroju.
Tekst: Agnieszka Majewska/sr, kobieta.wp.pl
Demencja
Spokojna, zrównoważona kobieta zaczyna nagle gwałtownie reagować na najmniejsze niepowodzenie. Inną denerwują rzeczy, na które dotąd nie zwracała uwagi. Potrafią wywołać w niej wybuch gniewu, który po chwili bezpowrotnie mija. Te zaskakujące zmiany nastroju mogą wynikać z lęku, wewnętrznej niepewności czy zaników pamięci i świadczyć o początkach demencji. Jej najbardziej charakterystycznym objawem jest osłabienie pamięci krótkotrwałej. Dotknięta nią osoba zapomina, co działo się niedawno, kilka godzin lub minut temu, ale dobrze pamięta wydarzenia sprzed lat.
Demencja dotyka zazwyczaj osoby, które skończyły 40. rok życia i może, choć nie musi, być jednym z wczesnych sygnałów ostrzegających o chorobie Alzheimera.
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD)
Niestabilność emocjonalna i towarzyszące jej zmiany nastroju są jednym z objawów choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD). Jej nazwa pochodzi od dwóch ekstremalnych stanów (biegunów), w których co jakiś czas znajduje się chory. ChAD do niedawna nazywana była psychozą maniakalno-depresyjną. Pomimo że zmieniła się nazwa, wciąż tak samo trudno jak kiedyś ją zdiagnozować. Maniakalny okres charakteryzuje się dobrym nastrojem, osoba chora jest wtedy nadpobudliwa, niespokojna, impulsywna, może być bardzo towarzyska. W stanie depresji jej nastrój gwałtownie się zmienia, pojawia się płacz, smutek, poczucie beznadziei.
Trudność w zdiagnozowaniu ChAD wynika m.in. z tego, że choroba u każdego może przebiegać inaczej. Objawy manii i depresji mogą występować oddzielnie, nawet co kilka miesięcy, może do nich dochodzić naprzemiennie w tym samym okresie, z lekkim lub dużym nasileniem jednego ze stanów.
Choroba afektywna dwubiegunowa dotyka najczęściej młode osoby, pomiędzy 20. a 30. rokiem życia.
Osobowość borderline
Szacuje się, że 10 do 13 procent osób na świecie żyje z różnymi zaburzeniami osobowości. Około 2 proc. społeczeństwa wykazuje cechy osobowości chwiejnej emocjonalnie typu borderline (dla porównania schizofrenia dotyka ok. 1 proc. społeczeństwa). Trzy czwarte z nich to kobiety.
Huśtawki nastrojów związane z zaburzeniami osobowości typu borderline są częstsze niż w przypadku choroby dwubiegunowej. Złość, brawura, strach, przygnębienie i inne niezwykle silne emocje mogą pojawiać się bardzo często, nawet kilka razy dziennie. Pomimo że stan emocjonalny osób chorych cały czas się zmienia, jednocześnie jest on stabilny i bywa określany jako "stabilna niestabilność".
Charakterystyczne są trudności w kontrolowaniu emocji, zmienność nastrojów, trudności w kontaktach społecznych, zachowania autodestrukcyjne. Najbardziej charakterystyczna dla osób z osobowością borderline jest bardzo silna potrzeba bliskości z drugą osobą przy jednoczesnym lęku, by nie zostać przez nią opuszczoną, ale także, by nie być zbyt blisko, nie dać się "pochłonąć". Prowadzi to do silnego napięcia emocjonalnego u osoby chorej, której "huśtawka nastrojów" jest tak gwałtowna i niezrozumiała, że osobom bliskim trudno jest to wytrzymać.
PMS
Zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) doświadcza około połowa dorosłych kobiet. PMS pojawia się zwykle pomiędzy 20. a 30. rokiem życia, a jego objawy dają o sobie znać około piętnastego dnia cyklu, nasilają się tuż przed miesiączką i ustępują wraz z jej wystąpieniem. Jednym z najczęstszych syndromów PMS związanych ze sferą psychiczną są wahania nastrojów, uczucie rozdrażnienia, nagłe wybuchy złości, brak kontroli nad emocjami, a często także smutek, żal i lęk.
Objawy te (lekarze wyliczyli, że łącznie PMS daje ich ok. stu) długo były lekceważone, obecnie jednak syndrom napięcia przedmiesiączkowego uznaje się za chorobę, a u 20 procent kobiet dolegliwości z nim związane są tak silne, że wymagają leczenia farmakologicznego. Przyczyny choroby nie zostały jednoznacznie określone, jednak za główną z nich uznawane są wahania hormonalne związane z cyklem płciowym kobiety.
Objawy PMS nie muszą występować podczas każdego cyklu i nie zawsze są takie same. Jeżeli jednak nie ustępują wraz z pojawieniem się miesiączki, mogą świadczyć o innej chorobie. np. torbielach jajników lub mięśniakach macicy.
Tekst: Agnieszka Majewska/sr, kobieta.wp.pl
