Andropauza, czyli męskie przekwitanie
Wraz z osiągnięciem średniego wieku panowie doświadczają objawów zbliżonych do tych, przeżywanych przez kobiety w okresie menopauzy. Zjawisko andropauzy, zwane również męskim przekwitaniem, najczęściej rozpoczyna się pomiędzy 50. a 60. rokiem życia, choć może wystąpić również u mężczyzn 40-letnich.
Wraz z osiągnięciem średniego wieku panowie doświadczają objawów zbliżonych do tych, przeżywanych przez kobiety w okresie menopauzy. Zjawisko andropauzy, zwane również męskim przekwitaniem, najczęściej rozpoczyna się pomiędzy 50. a 60. rokiem życia, choć może wystąpić również u mężczyzn 40-letnich.
Andropauza jest zespołem objawów związanych ze stopniowym starzeniem się organizmu mężczyzny i stopniowym pogarszaniem się jego czynności hormonalnej. Jak wykazano, w opisywanej przypadłości dochodzi do częściowego niedoboru wielu hormonów, co może sprzyjać rozwojowi chorób wieku starszego, w tym miażdżycy tętnic oraz nowotworów.
Andropauza lub częściowy niedobór androgenów u starzejących się mężczyzn (ADAM - ang. Androgen Defficiency in Aging Male), jak określa się zwykle zespół objawów, rozpoczyna się w różnym wieku. Najczęściej pomiędzy 50. a 60. rokiem życia, choć może wystąpić także u mężczyzn po 35. roku życia.
Istotny spadek stężenia testosteronu dotyczy 25-30 proc. mężczyzn w podeszłym wieku. Częstość występowania andropauzy w większym stopniu zależy bardziej od ogólnego stanu zdrowia mężczyzny niż od jego wieku. Za czynniki sprzyjające występowaniu tego zjawiska uważa się: niewłaściwy tryb życia, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, nieprawidłowe odżywianie, choroby towarzyszące (np. nadciśnienie, cukrzyca, choroba wieńcowa) oraz czynniki genetyczne. Można również przyjąć, że objawami andropauzy dotkniętych jest:
- 10 - 20 proc. mężczyzn w wieku pomiędzy 50. a 60. rokiem życia,
- 20 - 30 proc. mężczyzn pomiędzy 60. a 70. rokiem życia,
- 30 - 40 proc. mężczyzn w ósmej dekadzie życia oraz
- 40 – 50 proc. mężczyzn po 80. roku życia.
Andropauza jest często przypadłością niezdiagnozowaną, szczególnie że objawy mogą być w różnym stopniu odczuwane przez pacjentów, lub mogą nie być odczuwane w ogóle. Mężczyźni nie są również skorzy do przyznawania się lekarzom do swoich dolegliwości, a lekarze nie zawsze szukają przyczyn tych problemów w poziomie testosteronu. Dostępne są jednak nowe metody, zwiększa się również zainteresowanie „męskim klimakterium”.
Przykładowym narzędziem jest, między innymi, prosty test diagnostyczny, znany jako kwestionariusz Morleya. Pacjent proszony jest o udzielenie odpowiedzi na 10 pytań. 7 i więcej twierdzących odpowiedzi pozwala podejrzewać zespół andropauzy.
- Czy obserwuje Pan spadek popędu płciowego?
- Czy odczuwa Pan brak energii?
- Czy obserwuje Pan spadek siły mięśniowej lub obniżenie odporności na wysiłek fizyczny?
- Czy odnotował Pan spadek zadowolenia z życia?
- Czy obniżył się Pana wzrost?
- Czy jest Pan smutny i/lub w złym humorze?
- Czy wzwody członka są słabsze?
- Czy zauważył Pan ostatnio obniżenie aktywności ruchowej?
- Czy chce się Panu spać po obfitym posiłku (obiedzie)?
- Czy miał Pan ostatnio trudności w wykonywaniu pracy zawodowej?
Właściwe rozpoznanie zespołu andropauzy możliwe jest jednak po wnikliwym badaniu obejmującym:
- dokładny wywiad lekarski,
- badanie andrologiczne i urologiczne
- określenie poziomu hormonów - testosteronu, estradiolu, LH, FSH, białka wiążącego hormony płciowe - SHBG (Sex Hormone Binding Globulin).
Dolegliwości związane z męskim przekwitaniem można skutecznie łagodzić dzięki zastosowaniu hormonalnej terapii zastępczej, polegającej na podawaniu preparatów testosteronu. Oprócz poprawy ogólnego samopoczucia oraz wzrostu sił witalnych, leczenie może zapobiec zmianom w układzie kostnym oraz zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej i jej powikłań.
dj/(kg)