Kasetony ścienne 3D – styropianowe dekoracje znowu w modzie?

Kasetony to elementy architektoniczne znane od starożytności, ale obecne również we współczesnym wnętrzarstwie. Te tradycyjne mają formę prostokątnych lub wielokątnych wgłębień, które występują jedno obok drugiego i tworzą przestrzenny geometryczny wzór. Można je oglądać na ścianach i sufitach monumentalnych budowli sprzed wieków. Okazałe kasetony znajdują się na sklepieniu kaplicy Zygmuntowskiej, w Sali Poselskiej Zamku Królewskiego na Wawelu i w Sali Odrodzenia w poznańskim ratuszu.

Kasetony nie mają znaczenia konstrukcyjnego – są jedynie dekoracją. Początkowo rzeźbiono je w kamieniu, drewnie bądź stiuku, a u progu XX wieku były już dostępne jako lekkie styropianowe elementy zdobnicze do mocowania za pomocą kleju. Takie kasetony ścienne i sufitowe mogą kojarzyć się z modą lat 90., bo wówczas były bardzo popularne, podobnie jak boazeria. Choć ostatnio intensywnie wypierały je inne materiały do pokrywania ścian, takie jak tapety i fototapety czy panele, to kasetony ścienne 3D (styropianowe) na nowo zaczynają odgrywać ważną rolę we wnętrzarstwie. Przybierają co raz to nowe formy, bardzo dalekie od pierwowzorów, i być może właśnie dlatego znów cieszą się zainteresowaniem zwolenników nowoczesnych rozwiązań architektonicznych.

Kasetony można montować zarówno na ścianie, jak i na suficie. To drugie zastosowanie jest tradycyjne, zgodne z pierwotnym przeznaczeniem kasetonów, ale dziś zdecydowanie dominuje pierwsze. Na rynku mamy przewagę:

• kasetonów tłoczonych, wykonanych z wysokiej jakości styropianu ekspandowanego EPS. Pojawiają się na nich rozmaite wzory, niekoniecznie geometryczne, ale i abstrakcyjne czy inspirowane motywami kwiatowymi. Styropianowe kasetony ścienne 3D występują w rozmaitych wielkościach i kształtach. Czasem są to drobne okrągłe rozety, a czasem płyty o wymiarach 50x50 centymetrów.

• kasetonów wtryskowych, które charakteryzują się większą grubością i wytrzymałością aniżeli kasetony tłoczone. Mają nieregularną strukturę o dużym potencjale w zakresie dekoracji nowoczesnych wnętrz, zwłaszcza utrzymanych w stylu industrialnym. Ich powierzchnia wygląda, jakby poddana została szczotkowaniu,

• kasetonów ekstrudowanych, zdobionych farbą odporną na ścieranie i działanie promieni słonecznych. Mają one powierzchnię gładką lub 3D, a dzięki wierzchniej warstwie potrafią imitować naturalne materiały, np. drewno i marmur. Mogą być wykonane ze styropianu bądź pianki polistyrenowej,

• kasetonów powlekanych folią polistyrenową, która jest zmywalna, a przy zapobiega wnikaniu wilgoci oraz zanieczyszczeń w strukturę styropianowej formy.

Kasetony ścienne 3D – styropianowe oraz wykonane z innych materiałów – mają zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Wynika to nie tylko z rozbieżności gustów, ale również z właściwości takiego typu pokrycia ścian.

Kasetony ścienne 3D (styropianowe) są z jednej strony uznawane za funkcjonalne, ponieważ:

• pozwalają przykryć popękane i nierówne ściany, a ich montaż wymaga znacznie mniejszych nakładów pracy i środków aniżeli kładzenie gładzi szpachlowej,
• umożliwiają wykonanie bardzo dobrej izolacji mieszkania – zarówno termicznej, jak i dźwiękowej,
• nadają się do malowania farbami akrylowymi i lateksowymi, dzięki czemu można je szybko odświeżyć, odmieniając przy tym wnętrze,
• da się za ich pomocą modelować parametry pomieszczenia – optycznie skrócić wybraną ścianę, by wyrównać jej proporcje względem innej,
• kasetony podświetlane, połączone z zamontowanym w ścianie punktowym oświetleniem LED, dają imponujący efekt dekoracyjny,
• w przypadku zniszczenia bardzo łatwo jest wymienić uszkodzone kasetony na nowe.

Z drugiej zaś strony wskazuje się na istotne wady kasetonów ściennych 3D. Należą do nich:

• słaba odporność na uszkodzenia mechaniczne i zmianę koloru pod wpływem czynników zewnętrznych,
• odklejanie się kasetonów od ściany, zwłaszcza jeśli zostaną położone na słabej jakości klej,
• trudności w czyszczeniu spowodowane zbieraniem się kurzu w trudno dostępnych zagłębieniach strukturalnych kasetonów,
• ryzyko pogorszenia parametrów przestrzeni przez nieodpowiedni dobór kasetonów (np. wyłożenie nimi ścian w małym wnętrzu).

Kasetony ścienne 3D (styropianowe) należą do najtańszych rodzajów pokryć, co również należy uznać za ich niewątpliwą zaletę. Można je kupić w cenie już od 2 złotych za sztukę, a szacuje się, że do ozdobienia metr kwadratowego ściany zużywa się cztery kasetony o standardowym rozmiarze (50x50 cm). Za niektóre trzeba jednak zapłacić nieco więcej. Wyższe ceny dotyczą przede wszystkim w pełni zmywalnych kasetonów powlekanych, a także kasetonów o nietypowym wzornictwie. Kosztują one nawet powyżej 20 złotych za sztukę.