Rodzinne sekrety

W naszej kulturze tajemnica traktowana jest jako coś moralnie gorszego niż otwarte wyjawianie prawdy – niezależnie od tego, w jaki sposób to zrobimy, w czyjej obecności i w którym momencie. Istnieje też powszechne przekonanie, że sam fakt ujawnienia sekretu automatycznie działa uzdrawiająco na wszystkie zainteresowane strony. Nie w każdym przypadku jest to jednak prawdą.

JAKĄ CHCEMY BYĆ RODZINĄ?

CO NISZCZY ZWIĄZKI?

Nie wszystkie tajemnice mają działanie destrukcyjne dla relacji interpersonalnych. Wiele z nich jest wręcz niezbędnych dla stworzenia więzi między dwojgiem ludzi. Kiedy np. rodzeństwo zachowuje niektóre swoje tajemnice przed rodzicami, daje im to poczucie niezależności i zacieśnia wzajemną bliskość. Trzeba jednak pamiętać, że sekret między dwojgiem ludzi tworzy zawsze rodzaj trójkąta – wyłącza się wtedy kogoś z dostępu do prawdziwych informacji i równocześnie dopuszcza do prawdy kogoś innego. Może to rodzić postawę obronną “wykluczonej” strony, która w obronie swoich praw do prawdy niekiedy boleśnie narusza prywatność drugiej strony. Stąd biorą się takie niezdrowe sytuacje, jak matka czytająca pod nieobecność córki jej pamiętnik, mąż grzebiący w torebce żony, czy żona skrupulatnie przetrząsająca zawartość mężowskich kieszeni. Kiedy nie ujawniać tajemnic?

A podejrzliwość działa niszcząco na związek. Rodzi agresję lub pogłębia milczenie i dystans. Izolacja, której źródłem jest tajemnica, nie ma nic wspólnego z pierwotnym sekretem. Zawsze powstaje pewnego rodzaju mur pomiędzy tymi, którzy wiedzą i tymi, którzy nie znają prawdy. Podstawowe pytania, które powinniśmy sobie postawić brzmią:

- Jak zdecydować się na powiedzenie prawdy?
- Kiedy nie powinniśmy ujawniać naszych tajemnic?
- W jaki sposób wyjawiać je, aby nie niszczyć naszych bliskich?
- Kiedy możemy mieć pewność, że naszedł właściwy moment?

Kluczowe znaczenie ma właściwy moment ujawnienia prawdy. Nie każdy bowiem sposób i czas ujawnienia tajemnicy oznacza początek zdrowienia całej relacji. Powinno się unikać “spowiedzi życia” w okresie przemian zachodzących w życiu rodziny, tj.: zawarcie małżeństwa, wejście w dorosłość dziecka czy próba pojednania po separacji. W takich momentach bowiem, ciężar problemu, kryjącego się za wieloletnim nieraz milczeniem może okazać się nie do udźwignięcia dla członków rodziny stojącej na progu przełomu już i tak budzącego lęk przed czymś nowym.

Zazwyczaj istnieje wiele przyczyn, dla których ludzie decydują się milczeć przez wiele lat. Niekiedy powodem jest pragnienie ochrony innych, czasami strach, że prawda stanie się przyczyną odrzucenia przez najbliższych. Jednym z elementów w podjęciu decyzji o ujawnieniu rodzinnej tajemnicy, może być zrozumienie tych motywów. W świecie tajemnic

Tajemnice istnieją w każdej dziedzinie ludzkiego życia, ale są najbardziej niszczycielskie wtedy, gdy dotyczą spraw dzielących się w czterech ścianach wspólnego domu. Rodzina jest systemem służącym wzajemnemu wspieraniu się. Jeśli członkowie rodziny mają między sobą sekrety lub (często w przypadku rodzin z problemem alkoholowym) istnieje zbiorowa tajemnica, którą latami chroni się przed światem zewnętrznym, dochodzi do pewnego rodzaju skażenia emocjonalnego wszystkich osób zaangażowanych w “spisek”.

Zdaniem dr Imber-Blacka istnieją cztery podstawowe rodzaje wpływu tajemnic związanych z domowym ogniskiem, które mogą toksycznie kształtować życie członków rodziny:
- mogą podzielić członków rodziny, prowadząc do wzajemnej izolacji,
- mogą uniemożliwić komunikowanie się ze światem zewnętrznym,
- mogą zamrozić rozwój jednostki w krytycznych momentach życia,
nie dając jej szans na osiągnięcie dojrzałości emocjonalnej,
- mogą prowadzić do bolesnych zaburzeń w komunikacji wewnątrz rodziny.

Życie nie jest jednak proste, a różne sytuacje, bardziej skomplikowane niż mogłyby się wydawać. Dlatego zawsze istnieć będą takie tajemnice, których ujawnienie nie będzie służyć ani nam, ani członkom naszej rodziny. Każdy musi sam zadecydować i rozważyć, czy ujawnienie długo skrywanego sekretu nie wyrządzi więcej szkody niż pożytku. Niekiedy prawda przynieść może więcej bólu wszystkim zainteresowanym niż przemilczenie jej.