historia(strona 3/7)

"Kobiety te czyniły na mnie prawie że stale wrażenie dzieci, a często istot nienormalnych" – pisała Maria Grzywo-Dąbrowska. W 1915 roku w szpitalu pod Łodzią pod jej opieką znalazło się 650 przymusowo odizolowanych prostytutek. Nie tylko opisała ich zachowania i predyspozycje, ale też – podzieliła je na pięć kategorii.

Przebyła długą drogę z małego polskiego miasta do Nowego Jorku. W XIX wieku zyskała tam sławę jako sufrażystka, pierwsza żydowska feministka i abolicjonistka.

Zaczęło się od pieniędzy. A może od zniszczonego chłostą ciała i zhańbionej czci córek? Potem już tylko scena z opery Wagnera. Boudika – wysoka, błyszczące oczy, szorstki głos, gęste blond włosy spadające do bioder, z dużym, złotym łańcuchem na szyi, w barwnej sukni. Jej ramiona okrywał gruby płaszcz spięty fibulą – wagnerowska Walkiria pośród nieprzyjaznego Rzymianom terytorium Icenów we wschodniej Brytanii.

- Patriarchalizm bardzo mocno dotknął tereny poradzieckie. Tam wciąż głową rodziny i osobą decyzyjną jest mężczyzna i wyłącznie on ma prawo głosu, a historia kobiet jest uważana za błahą, przesyconą "niepotrzebnymi" emocjami - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską Małgorzata Nocuń, autorka książki o kobietach z byłego ZSRR.

Nawet dzisiaj poród stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety oraz noworodka. A co dopiero miały powiedzieć ciężarne chłopki rodzące w drugiej połowie XIX wieku, kiedy na wsi ludzie nie mieli jeszcze pojęcia o antyseptyce. Jak zatem wyglądały porody we włościańskich chatach 150 lat temu?

Stanisław Przybyszewski jest dziś bardziej znany z pełnego skandali życia i tragicznego wpływu na losy kobiet, które obdarzyły go uczuciem, niż z napisanych utworów. Jego żona, pochodząca z Norwegii Dagny, poniosła tajemniczą śmierć. Do dziś nie wiadomo, czy została zabita z powodu nieszczęśliwej miłości, czy może raczej po to… by mąż mógł się od niej uwolnić.

W XIX wieku seks był dla Polek bolesny i poniżający. To nie przypuszczenie, ale fakt. Bo w Warszawie już w 1908 r. przeprowadzono wśród kobiet ankietę z pytaniem: "Jak często doznają rozkoszy w łóżku z mężem". Wyniki były zatrważające.

Polski król zapewniał, że będąc ze świętą Kingą sam na sam w jej łożnicy, dostrzegł "wiele nieomylnych znaków" świadczących o niepokalanym stanie pobożnej kobiety. Do złożenia tej deklaracji zachęciła go… małżonka.

Polscy królowie i ich żony chętnie zażywali kąpieli nawet w czasach, gdy na Zachodzie panicznie bano się wody. Pod względem higieny Wawel wyprzedzał inne pałace Europy i zapewniał wyjątkowe udogodnienia. Przynajmniej jeśli… nie było się mężczyzną.

Sigmund Rascher uważał, że marnuje swoje talenty jako zwykły lekarz Luftwaffe. Napisał więc do Heinricha Himmlera, aby ten pozwolił mu prowadzić eksperymenty na ludziach. Reichsführer-SS przyklasnął temu pomysłowi. Już wkrótce Rascher mógł rozpocząć okrutne badania na więźniach KL Dachau. Dziesiątki z nich przypłaciły je życiem.

Moje najwcześniejsze wspomnienie z okularami przeciwsłonecznymi to oglądanie przez zielonkawe szkiełka zaćmienia słońca. Okrągłe, plastikowe ramki w kwiaty i wrażenie, że nie widzi mnie nikt, za to ja oglądam coś niesamowitego.

Jego motywacje są jasne. Fakt, że tak długo pozwalano mu bezkarnie mordować wprawia w osłupienie. W historii Adolfa Seefelda najbardziej zastanawia jednak metoda mordu. Do dzisiaj nie udało się jej ustalić.

Maria Grzywo-Dąbrowska to zupełnie zapomniana, przedwojenna specjalistka od ciemnych stron ludzkiej natury. Pisała prace poświęcone między innymi trucicielkom i samobójstwom połączonym z morderstwami. Przeprowadziła też badanie bez precedensu w polskiej historii.

Na bramie jej posiadłości w Belgii miała wisieć tabliczka: "Tu mieszka cesarzowa Meksyku, szwagierka cesarzowej Austrii, sojusznika Rzeszy. Niech zachowany będzie jej spokój". Ten "spokój" był jednak pobożnym życzeniem — Maria Charlotta Koburg nie miała łatwego życia.

Magnetyczna uwodzicielka, wcielenie szatana, wampir. Współcześni i potomni nie szczędzili jej tych "pieszczotliwych" określeń. Kim była tajemnicza Xawera i jaką rolę odegrała w życiu narodowego wieszcza?

Wydaje wam się, że żyjemy w niebezpiecznych czasach? Że na każdym kroku można wpaść pod samochód, zakaszleć się na śmierć albo umrzeć w pożarze instalacji elektrycznej? Bzdura. Naprawdę niebezpiecznie było 500 lat temu. Wtedy zabić mógł nawet…

Związek Katarzyny Wielkiej i Piotra III nie był udany. I trudno się dziwić, skoro mąż od spędzania czasu z żoną wolał alkohol, przemoc i zabawę żołnierzykami.

- Protestowano przeciwko pijaństwu i rozpuście księży. (...) Przeciwko gwałtom. Szokujące, że już w XIX wieku etnografowie odnotowali przyśpiewki, w których chłopi piętnowali pedofilię księży - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską Michał Rauszer, autor książki o ludowym antyklerykalizmie.

Na popularnej grupie na Facebooku jedna z użytkowniczek podzieliła się z internautami swoim znaleziskiem. Wśród domowych pamiątek znalazła dzienniczek szkolny swojej babci z lat 1923-1924. Kobieta zwróciła uwagę na jeden szczegół.

Nie miała medycznego wykształcenia, ale przedstawiała się jako lekarka. Jej "cudowna kuracja" zabiła co najmniej kilkanaście osób – zagłodziły się na śmierć.