WielkaHistoria.pl

Z pozoru mogłoby się wydawać, że to opowieść niczym z baśni. Piękna i inteligentna dziewczyna z ubogiej rodziny poznaje bajecznie bogatego magnata, który się w niej zakochuje. Para bierze w końcu ślub i żyje w ogromnym pałacu otoczona gromadką dzieci. Historia Stanisława Szczęsnego Potockiego i Zofii Glavani nie ma jednak szczęśliwego zakończenia.

Życie dawnych chłopów stanowiło ciągłą walkę o przetrwanie. Zaledwie około połowa wiejskich dzieci osiągała pełnoletność. Na tych, którym się to udało czekało kilkadziesiąt lat harówki w pocie czoła. Oczywiście, o ile nie padli ofiarą choroby lub cyklicznie powtarzających się klęsk głodu.

W drugiej połowie XIX wieku galicyjska wieś borykała się z ogromnym problemem przeludnienia. Trudne warunki materialne oraz utrwalone wielowiekową tradycją obyczaje miały fatalny wpływ na życie rodzinne ówczesnych chłopów. Dochodziło do tego, że "nieraz ludzie najbliżsi żyli z sobą, jak zupełnie obce zbiorowisko".

Elżbieta Zahorska była prekursorką małego sabotażu w okupowanej Warszawie. Za zrywanie niemieckich plakatów propagandowych zapłaciła najwyższą cenę. Dzisiaj mało kto o niej pamięta. Nawet data jej śmierci budzi wątpliwości.

Odkrycie znieczulenia ogólnego na zawsze zmieniło oblicze medycyny. Pacjenci nie byli już skazani na katusze, a szybkość wykonywania zabiegu przestała mieć kluczowe znacznie. Horace Wells, który rozpoczął tę rewolucję, nie doczekał się jednak za życia należnego uznania.

W połowie XIX wieku sam pomysł, że kobiety mogłyby zgłębiać medycynę, wydawał się wywrotową prowokacją. Do studiów medycznych zaczęto je dopuszczać w Ameryce. Gdy próbowano to zrobić w Imperium Rosyjskim, władze carskie natychmiast zainterweniowały.

Jan Jur-Gorzechowski był wielką miłością Zofii Nałkowskiej. Pisarka całkowicie straciła głowę dla bohatera polskiego ruchu niepodległościowego. Autorka "Granicy" szybko jednak pożałowała ślubu z drugim mężem. Oficer miał bowiem jasny obraz tego, jakie są obowiązki żony.

Edward Galiński, nazywany przez kolegów Edkiem i Mala Zimetbaum w normalnych okolicznościach zapewne nigdy by się nie poznali. Oboje trafili jednak do Auschwitz-Birkenau, gdzie połączyła ich miłość. Ale ta historia nie miała szczęśliwego zakończenia. Okrutny los, jaki zgotowali im Niemcy, był przestrogą dla innych.

Na początku epoki nowożytnej powszechnie przyjmowano, że wiejskie zagrody w Polsce są własnością samych chłopów i że w związku z tym mogą oni swobodnie przekazywać je w spadku dzieciom lub żonom. U schyłku epoki prawo do chaty, obejścia, a tym bardziej pola uchodziło już jednak za relikt przeszłości. A panowie folwarczni zaczęli rozmyślnie prowadzić bezwzględną "politykę rodzinną".

"Wtedy pojawiła się Polka. Była w okropnym stanie. Czerwone pręgi rozciągały się na jej twarzy i klatce piersiowej. Sadystka z SS nie oszczędziła nawet jej twarzy" – wspominała Olga Lengyel. Więźniarka Auschwitz-Birkenau na własne oczy przekonała się, dlaczego Irmę Grese nazywano "piękną bestią".

Do 1911 roku Mona Lisa była malowidłem cenionym, ale nie sławnym. Rzadko ją reprodukowano i nie poświęcano jej większej uwagi. Zmieniło się to dopiero, gdy… kompletnie niestrzeżony obraz niespodziewanie zniknął z Luwru.

Pierwsza wielka deportacja mieszkańców polskich Kresów w głąb Związku Sowieckiego rozpoczęła się w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Łącznie wywieziono wtedy na Sybir około 141 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej. Wśród nich znalazła się również rodzina Karoliny Mariampolskiej – przyszłej żony ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. O tym, jak wyglądała jej droga na zesłanie pisze Iwona Walentynowicz w książce pt. "Karolina Kaczorowska. Pierwsza Dama Emigracji".

W okresie międzywojennym coraz częściej podnosiły się głosy, że instytucja małżeństwa przestała się sprawdzać. Pisano o przestarzałych, ponoć nawet głupich pojęciach, stojących u jej podstaw. I wzywano do zmian, które dzisiaj wprost nie mieszczą się w głowie.

Maria Barbella została odurzona i zgwałcona przez mężczyznę, który wcześniej chciał się z nią ożenić. Gdy ofiara oraz jej rodzina nalegali, aby para stanęła na ślubnym kobiercu oprawca rzucił, że "tylko świnia by cię poślubiła!". Kobieta nie wytrzymała i sama wymierzyła mu sprawiedliwość. Ława przysięgłych nie miała dla niej litości.