Gwiazdy zachwalają seks po menopauzie. Seksuolożka zachęca do walki z uprzedzeniami

Katarzyna Pawlicka, WP Kobieta: Seks po menopauzie to w Polsce wciąż temat tabu?

Agata Stola: Seksualność ma to do siebie, że wiele związanych z nią tematów uchodzi w Polsce za tabu. Seks osób dojrzałych nazwałabym raczej tematem dostarczającym pewnej społecznej trudności. Jednak obraz aktywnych seksualnie "babć i dziadków" jest coraz bardziej obecny w przekazie medialnym, filmach, książkach. Co nie oznacza, że u osób 60-70+ nie pojawia się kryzys związany z wchodzeniem w kolejny etap życia.

Mogłaby Pani powiedzieć coś więcej o tych trudnościach?

Kilka lat temu prowadziłam na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym badania dotyczące seksu seniorów. Przygotowywałam wówczas kampanię społeczną "Manifest 50" mającą na celu zachęcenie do pielęgnowania seksualności po 50-tce i zmiany sposobu myślenia. Przekonywaliśmy, że pięćdziesiąte czy sześćdziesiąte urodziny to nie żadna jesień życia, tylko idealny moment (choćby dlatego, że przestaje nas dotyczyć kwestia antykoncepcji i lęku przed zajściem w ciążę), by eksplorować swoją seksualność.

Właśnie to szufladkowanie wydaje mi się najtrudniejsze. Wmawianie dojrzałym osobom, że są przede wszystkim babciami, dziadkami, powinny głównie zajmować się wnukami, ewentualnie ogródkiem. Nie myślimy natomiast w ogóle, że osoby w tym wieku mogą być aktywne seksualnie i swoją seksualność odkrywać na nowo.

Jednak wiele kobiet skarży się np. na spadek libido w trakcie menopauzy.

Menopauza jest trudnym momentem przez wzgląd na różnego rodzaju dolegliwości. Kwestie hormonalne wpływają także na chęć uprawiania seksu, występowanie podniecenia. Jednak to tylko etap, który się kończy. Kobiety po 60-tce czy 70-tce rzadziej skarżą się na problemy z libido, seks nie jest dla nich tematem, który wykreśliły ze swojego życia. W gabinecie pojawiają się właśnie dlatego, że brakuje im akceptacji i wsparcia, szczególnie ze strony rodziny. Bliscy nie potrafią zrozumieć, gdy dojrzała kobieta chodzi na randki, zmienia partnerów. Od razu pojawia się stereotyp, że jej nie wypada, nie przystoi. Dlaczego osobie, która ma 30 lat i jest singlem, korzystanie z życia przystoi, a komuś starszemu o 30 lat już nie? Powinniśmy walczyć z takimi uprzedzeniami.

Dojrzali ludzie chętniej mówią o seksie i korzystają z porad seksuologa częściej niż kilka czy kilkanaście lat temu?

W tej chwili mamy w tej kwestii prawdziwy przełom, ponieważ w wiek dojrzały wchodzą ludzie, którzy nie są wykluczeni technologicznie, korzystają z internetu oraz innych nowinek. Dzięki temu dostępność do informacji, również z obszaru seksualności, jest duża, a to bardzo pozytywnie wpływa na otwartość. Seksualność osób dojrzałych jest coraz częściej obecna w mainstreamie, np. pokazywana w filmach czy serialach. Przedstawia się ją w dobrym świetle, przez co zaprasza widzów, by się zainspirowali, wzięli przykład z bohaterów.

Dobre nastawienie psychiczne jest w stanie zminimalizować skutki menopauzy?

Aspekt fizyczny menopauzy może być uciążliwy, ale nie jest tak dotkliwy dla kobiet jak aspekt psychologiczny. W gabinecie zdarza mi się słyszeć od pacjentek, że zostały obcesowo potraktowane przez ginekologa czy innego lekarza/lekarkę. Usłyszały np. w trakcie wizyty, że ich organy płciowe są już "stare" czy "niesprawne", zaczyna się ich zmierzch. Przy okazji rozmowy o menopauzie pada mnóstwo medycznych sformułowań, które dla wielu pań są po prostu stygmatyzujące. Taka pacjentka zaczyna myśleć o swoich narządach płciowych jako o babcinych, bezużytecznych, a o sobie jako kimś nieaktywnym seksualnie. To wszystko ma oczywiście ogromny wpływ na psychikę oraz stosunek do seksu.

Tymczasem nie ma to chyba nic wspólnego z rzeczywistością...

Oczywiście! Powiedziałabym, że przejście przez menopauzę działa na korzyść aktywności seksualnej. Zachęcam pacjentki, by cieszyły się tym, że menopauza jest już za nimi i w końcu mogą z powrotem rozkoszować się seksem.

Spotyka pani na swojej drodze zawodowej kobiety, które mówią: "moje życie seksualne nabrało blasku po 50-tce"?

Kobiet, które po raz pierwszy czują satysfakcję z seksu po 50-tce czy 60-tce, jest sporo. Niektóre pierwszego orgazmu doświadczają dopiero po menopauzie. Z kolei gdy spotykam dojrzałą parę, której życie seksualne zostało zawieszone, pracuję z nią, by zaczęła podejmować aktywności seksualne, odkryła radość z seksu na nowo. Zauważmy, że osoby, które dziś są dojrzałe, wychowały się w innym systemie. Nie miały dostępu do edukacji seksualnej, noszą w sobie wiele traum związanych z tematami antykoncepcji, chcianej lub niechcianej ciąży. Dla wielu z nich teraz dopiero pojawia się szansa na nowe wejście w temat swojej seksualności: często bardzo świadome, nieobarczone ryzykiem.

W seksie osób dojrzałych jest miejsce na spontaniczność? Fantazje?

Na spontaniczność, fantazje seksualne, zabawki erotyczne zawsze jest miejsce w seksie, a wiek nie jest żadną przeszkodą. Co więcej, myślę, że osoby dojrzałe mają przewagę w postaci doświadczenia, znajomości partnera, własnego ciała oraz mądrości życiowej, która pozwala się nie wstydzić i wejść na inny poziom ironii czy żartu. Dlatego osoby po 50. mają w tej materii dużo większe pole do popisu.

Dojrzałe osoby umieją rozmawiać o seksie?

Łatwiej im mówić o swoich potrzebach partnerowi. Przy czym jeżeli para miała problem z seksem przed menopauzą, po menopauzie będzie miała go nadal. W przypadku jakichkolwiek problemów pierwszym krokiem powinna być rozmowa. Ta jednak jest społecznie tematem trudnym niezależnie od wieku. Nie jesteśmy uczeni, jak o seksie rozmawiać. Dlatego radzę, by znaleźć bodziec wprowadzający do dialogu: to może być książka, film czy artykuł poruszający odpowiednią tematykę. Warto zacząć szeroko, być może druga strona poczuje się pewniej i zdecyduje się zmienić perspektywę na bardziej prywatną.

W przypadku mężczyzn trudnym tematem są na przykład zaburzenia erekcji. Wielu z nich woli okazywać niechęć partnerce, której wydaje się wówczas, że przestała być atrakcyjna, pociągająca czy kochana, niż powiedzieć o tych trudnościach wprost. Wracając do pierwszego pytania – to z pewnością jest temat tabu. Dlatego warto go racjonalizować, mówić głośno, że żyjemy w stresie, a w takich warunkach nietrudno o problemy z erekcją, które stały się powszechne.

Jakich jeszcze błędów możemy się wystrzegać, żeby cieszyć się seksem jak najdłużej?

Najgorzej, gdy ludzie cierpią w samotności i nie mówią partnerowi czy partnerce, że zaczyna brakować im seksu. Po pewnym czasie ta sytuacja się konstytuuje, a my zaczynamy sobie powtarzać, że przecież tak samo wyglądało to u naszych rodziców, że seks jest domeną młodych, że w pewnym momencie w ogóle nie jest potrzebny do szczęścia. Nic bardziej mylnego! Badania pokazują, że aktywność seksualna wpływa bardzo dobrze na całą kondycję fizyczną i psychiczną człowieka. Dlatego w razie problemów warto zgłosić się po pomoc do specjalisty i uprawiać seks najdłużej jak się da. A naprawdę da się do końca życia.

Agata Stola – psychoterapeutka, seksuolożka, specjalistka terapii uzależnień. Współzałożycielka Instytutu Psychoterapii i Terapii Seksuologicznej SPLOT.

Zapraszamy na grupę FB - #Wszechmocne. To tu będziemy informować na bieżąco o terminach webinarów, wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!

Chętnie poznamy wasze historie, podzielcie się nimi z nami i wyślijcie na adres: wszechmocna_to_ja@grupawp.pl