Herstoria filmu animowanego

Tegoroczny Animator niewątpliwie należy do kobiet! Program pt. „Film animowany kobiet. Problematyka i historia” obejmie dwa pokazy filmowe i międzynarodową konferencję naukową zorganizowaną przez Katedrę Filmu, Telewizji i Nowych Mediów Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Hanna Margolis, kuratorka programu zachęca: „Można być widzem, ale również uczestnikiem konferencji, i stać się dzięki temu bardziej świadomym odbiorcą nie tylko artystycznego przekazu filmów animowanych, ale również ich kulturowego zaplecza”, a Marcin Giżycki – dyrektor artystyczny Festiwalu Animator dodaje: „Kobiety, choć od zawsze obecne w świecie animacji, były w cieniu mężczyzn. Na tegorocznym Animatorze dokona się zatem coś w rodzaju aktu sprawiedliwości dziejowej”.

Program filmowy składa się z dwóch części. Ze względu na swoje ramy, nie pretenduje on do całościowego ujęcia tematu, pokazuje tylko, według opinii kuratorki – najciekawsze realizacje z wybranych rejonów geograficznych (z przewagą polskich i amerykańskich, tak również jest sprofilowana konferencja naukowa). Oba zestawy filmów, z zasady chronologicznie uporządkowanych (z nielicznymi odstępstwami), obrazują wieloletni proces, w którego ramach kobiety-autorki i ich narracje wchodzą w miejsca i ścieżki kariery do tej pory zarezerwowane dla mężczyzn i narracji tworzonych z ich punktu widzenia. W dwóch blokach filmowych, zatytułowanych „Kobiety o kobietach. Feministyczne narracje w filmie animowanym” oraz „Trudna droga do parytetu. Kobiety w zróżnicowanym świecie filmu animowanego” obejrzymy filmy takich twórczyń, jak Natalia LL, Alina Maliszewska, Amy Kravitz, czy Johanna Quinn. Nie zabraknie również przedstawicielek młodego pokolenia polskich animatorek: Ewy Borysewicz, Izabelli Plucińskiej, Marty Pajek, czy
Małgorzaty Bosek.

Kuratorka - Hanna Margolis komentuje swój wybór: „Moim zamysłem kuratorskim było przejście niejako „ponad” wysoką jakością artystyczną i sprawnością warsztatową, które niewątpliwie cechują filmy programu do refleksji nad tym, jak bardzo wchodzenie kobiet na pozycje liderów świata filmu animowanego i eksperymentalnego jest równoległe do wielu procesów historycznych, społecznych i kulturowych, nad którymi zwykle się nie zastanawiamy, chyląc głowę przed mistrzami przeszłości. Nie dziwi nas nie tylko to, że autorami wszelkich jej arcydzieł są mężczyźni, ale również i może przede wszystkim to, że przytłaczająca większość nurtów i trendów z przeszłości filmu animowanego (np. nieśmiertelna „filozoficzna refleksja”) była narracjami z męskiego punktu widzenia, narracjami praktycznie „bez kobiet”, a w każdym razie takimi, gdzie kobiety nie pełniły roli podmiotu.”

Konferencja będzie trwała dwa dni. Tytuł obrad pierwszego z nich brzmi: „Realizatorki i artystki w strukturach świata filmu animowanego. Wczoraj i dziś”, drugiego - „Sylwetki artystek animacji i problematyka ich filmów”. Wezmą w niej udział zarówno badaczki/ badacze akademiccy, krytycy/ krytyczki z Polski i zagranicy, jak i przedstawiciele/ przedstawicielki branży oraz artystki, realizatorki filmów animowanych.

13/07/2014, g.20.00, Kino Pałacowe – CK Zamek: Trudna droga do parytetu. Kobiety w zróżnicowanym świecie filmu animowanego

1. Drobiazg melodyjny / Moment Musical / reż. Franciszka i Stefan Themersonowie 1933 / rekonstrukcja Bruce Checefsky 2006 / 5'47”
2. Libido / Anna Maliszewska / 1967 / 8’
3. Kobiety świata / W.O.W. (Women of the World) / reż. Faith Hubley / 1975 / 10’
4. Ażiotaż biletów na czas / Agiotage of Time Tickets / Alina Skiba, 1984, 4'30”
5. Gdy budzi się dzień / When the Day Breaks / Wendy Tilby i Amanda Forbis / 2000 / 9'38”
6. Grzęda / Roost / Amy Kravitz / 1998 / 4'30”
7. Snępowina / Sleepincord / Marta Pajek / 2011 / 14’
8. Tram / Tramwaj / Michaela Pavlátová / 2012 / 7'45”
9. Darling / Izabela Plucińska / 2013 / 7’
10. Best Friend / Kijek & Adamski / 2013 / 2'20”

14/07/2014, g. 18.00, Kino Muza: Kobiety o kobietach. Feministyczne narracje w filmie animowanym
Męski prolog: Życie codzienne / Everyday Life / Piotr Szulkin / 16’ / 1976

1. Plugawe słowo / A Filthy Word / Alina Maliszewska / 1973 / 8’
2. Sztuka konsumpcyjna fragment / Consumer Art excerpt / Natalia LL / 1975 / 5'30”
3. Szparag / Asparagus / Suzan Pitt / 1979 / 18’
4. Wywiad / Interview / Caroline Leaf & Veronica Soul / 1979 / 13'2”
5. Portret niewierny / Unfaithful Portrait / Ewa Bibańska / 1982 / 7’
6. Dziewczęcy wolny wieczór / Girls Night Out / Johanna Quinn / 1987 / 6'07”
7. Dokumanimo / Małgorzata Bosek / 2007 / 13’
8. Do serca Twego / To Thy Heart / Ewa Borysewicz / 2013 / 11’

15/07/2014 Realizatorki i artystki w strukturach świata filmu animowanego. Wczoraj i dziś

* 10:00 – 11:50 PANEL I:*

1. Hanna Margolis – wystąpienie otwierające konferencję
2. Paweł Sitkiewicz – Drugi plan. Animatorki w cieniu mistrzów i na marginesie historii
3. Jerzy Armata – Kobiety w polskiej animacji czasów PRL-u
4. Ewa Sobolewska – Producentką być… czyli nie tylko o twórczości kobiet w polskiej animacji dyskusja: 30 min przerwa 20 min

12:10 – 13:40 PANEL II:

1. Urszula Jarecka – Imagination, individualism, ideology: the feminine aesthetic on the basis of chosen examples from the American animation
2. Anna Ida Orosz – Invisible Drawings? – Women in Hungarian animation
3. Aleksandra Chrapowicka – Cross-section issues in Polish animated films made by women dyskusja: 30 min przerwa 20 min

14:00 – 15:00 PANEL DYSKUSYJNY
“Iść własną drogą”
prowadzenie: Hanna Margolis
uczestnicy: Małgorzata Bosek, Iza Plucińska, Ewa Borysewicz

* 10:00 – 11:30 PANEL III:*

1. Agnieszka Taborska – Franciszka Themerson – Vision of the world
2. Nancy Phelps – Joy Batchelor – Britain’s Unsung Heroine of Animation
3. Mikołaj Jazdon – Fluidity of friability? The phenomenon of movement in Aleksandra Korejwo's animated films dyskusja: 30 min przerwa 20 min

* 11:50 – 14:00 PANEL IV:*

1. Adam Trwoga – Dokumentując codzienność. Wokół Dokumanino Małgorzaty Bosek
2. Piotr Pławuszewski – Portret złożony. O Ali z elementarza Edyty Wróblewskiej
3. Petr Vlček – Hermína Týrlová – matka czeskiego filmu animowanego
4. Jan Zamojski – O Historii i historii w twórczości filmowej Olgi Florenskiej i Marjane Satrapi
5. Agnieszka Kozłowska – Obecne / nieobecne w polskiej animacji artystycznej dyskusja: 30 min przerwa: 20 min

14:20 – 15:20 PANEL DYSKUSYJNY
Podsumowanie konferencji
prowadzenie: Marcin Giżycki
uczestnicy: Hanna Margolis, Anna Ida Orosz, Mikołaj Jazdon

Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animator 2014
11-17.07.2014
www.animator-festival.com
www.facebook.com/FestivalAnimator