Piękne i drapieżne – kapturnice

Nazwa rośliny pochodzi od charakterystycznego "kapturka" zamykającego wejście do przekształconych w wysokie kielichy liści.

Poszczególne gatunki różnią się wielkością, kształtem i kolorem kielicha oraz kapturka. W zależności od odmiany spotykamy kapturnice mające kielichy zielone, zielonożółte, różowe, czerwone, purpurowe, jednobarwne lub nakrapiane, z kapturkiem zielonym, zielonożółtym, różowym, czerwonym, białym z zielonymi, kremowymi, białymi lub różowymi „nerwami”. Uprawiane odmiany mogą osiągać od 20 do ponad 100 cm wysokości.

Kapturnice są roślinami kwitnącymi. Ich pięciopłatkowe kwiaty na łodygach dochodzących do 60 cm wyglądają jak odwrócone parasole. Zależnie od gatunku i odmiany są zielonkawe, żółte, pomarańczowoczerwone lub purpurowo-czerwone.

W naturze kapturnica występuje przede wszystkim w południowo – wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Jedynie kapturnica purpurowa swoim zasięgiem obejmuje wschodnie wybrzeże aż po Kanadę. Najlepiej rośnie na bagnach oraz na torfowiskach, w miejscach, gdzie gleba jest kwaśna i bardzo wilgotna. Podobnie jak dzbanecznik, kapturnica jest przystosowana do życia w ubogim w związki azotowe podłożu, więc nie wymaga nawożenia. Można ją czasami "nakarmić" jedną żywą muchą, ale nie jest to konieczne.

Kapturnica wabi owady słodkim, pachnącym nektarem oraz kolorem kielichów i kapturków. Owad jest odurzany narkotycznym zapachem, a krawędź i wnętrze kielicha jest bardzo śliskie, dlatego łatwo może wpaść do środka. Wewnątrz znajduje się woda lub enzymy trawienne (w zależności od gatunku). Po rozłożeniu owada przez enzymy lub bakterie, roślina wchłania substancje odżywcze - przede wszystkim związki azotu.

Kapturnice lubią światło - im więcej światła, tym rośliny są bardziej kolorowe i zdrowsze. Niższe gatunki potrzebują mniej światła niż wysokie, ale wszystkie mogą rosnąć w pełnym słońcu. Najodpowiedniejszym miejscem dla nich jest okno południowe. Jeśli światła będzie za mało, roślina zacznie wypuszczać płaskie liście. Dobrze rosną w temperaturze 20°C - 32°C latem i 1°C - 10°C zimą w pomieszczeniu, gdzie wilgotność przekracza 60 %. Roślina potrzebuje okresu spoczynku, który trwa od 3 do 6 miesięcy. Przeważnie usypia końcem października, by w połowie marca wypuścić pęd kwiatowy, który jest zwykle pierwszą oznaką przebudzenia. Na ten okres kielichy obumierają. Mimo, iż wygląda na martwą nie należy jej wyrzucać - z nadejściem wiosny wyrosną nowe kielichy. Jeżeli roślina jest oświetlana sztucznie, to czas oświetlania powinien wynosić latem 11 godzin, a zimą maksymalnie do 8 godzin. Podłoże nie może wyschnąć - powinno być wilgotne, ale nie może być przemoczone. Trzeba też zapewnić dobrą wentylację montując np.
wiatraczek komputerowy, gdyż w okresie spoczynku łatwo rozwijają się grzyby i szara pleśń.

Kapturnica najlepiej rośnie w mieszance torfu z piaskiem w proporcji 2:1 lub 3:1. Rośliny przesadzamy co 2-3 lata na wiosnę, wymieniając podłoże lub zmieniając małą doniczkę na większą. Najlepiej używać doniczek plastikowych. Doniczki powinny być na tyle duże, aby umożliwiać swobodny rozrost i podział kłącza. Rośliny rosnące na podmokłym terenie (S. purpurea, S. psittacina) powinny być sadzone w płytkich doniczkach, żeby korzenie zawsze znajdowały się w wodzie. Rośliny rosnące na suchszych obszarach (S. minor, S. oreophila, S. rubra complex) powinny być sadzone w doniczkach, których wysokość jest większa od średnicy. Do innych gatunków najlepiej użyć doniczki o jednakowej średnicy i wysokości. Większe rośliny podczas przesadzania możemy podzielić. Podczas przesadzania usychające liście odcinamy ostrym narzędziem od miejsca, w którym zżółkły. Zapobiegnie to powstawaniu grzybów i pleśni.

Kapturnice podlewamy przez podsiąkanie - wodę lejemy do podstawki i utrzymujemy na stałym poziomie, nie przekraczającym 2,5 cm. Tylko gatunki rosnące na suchszych obszarach (jak S. minor i S. rubra) należy podlewać dopiero, jak woda na podstawce wyschnie. Zimą ograniczamy podlewanie, ale podłoże musi być stale wilgotne. Ważna jest także jakość wody. Najlepiej używać wody destylowanej lub z filtra odwrotnej osmozy (RO). Jeżeli woda kranowa jest bardzo miękka (kamień w czajniku nie osadza się), to można ją stosować po odstaniu. Wodę twardą należy przegotować (powinna się gotować kilka minut - im twardsza tym dłużej) i ostudzić.

Kapturnic nie nawozimy, najlepszym nawozem jest zdobywane pożywienie. W czasie braku owadów roślina będzie żyła bez problemu poprzez wykorzystanie fotosyntezy. Kapturnice możemy rozmnożyć przez podział kłączy lub nasiona.

Najpopularniejszymi gatunkami i odmianami kapturnic są:

1. Sarracenia alata - kapturnica oskrzydlona - o zielonkawożółtych kielichach i zielonkawo-żółto-pomarańczowo-czerwonych kwiatach.
2. Sarracenia flava – kapturnica żółta - jedna z najwyższych kapturnic. Może mieć nawet ponad 1 m wysokości. Przy dużej ilości światła są prawie całe pokryte wabiącym, lepkim nektarem, kuszącym setki owadów i małych skorupiaków. Wytwarza żółte kwiaty o cytrynowym zapachu.
3. Sarracenia leucophylla – kapturnica białolistna - liście dorastają do 80 - 100 cm wysokości. Kapturnica ta nazwę swoją zawdzięcza białemu ubarwieniu przykrywek i górnych części kielicha. Dołem liście przybierają kolor zielony. Kwiaty purpurowe dorastają do 11 cm średnicy.
4. Sarracenia oreophila – kapturnica górska - o długich wąskich jasnozielonych kielichach i zielonożółtych kwiatach. Sarracenia psittacina – kapturnica papuzia - wytwarza zielone do purpurowoczerwonych liście długości do 20 cm, pokryte białymi żyłkami. Jej kwiaty są purpurowe.
5. Sarracenia purpurea – kapturnica purpurowa - o purpurowych liściach i kwiatach.
6. Sarracenia rubra – kapturnica czerwona – o czerwonych liściach i zielonkawożółtych kwiatach.

Uprawiane są również mieszańce, pochodzące z połączenia z wymienionych wyżej gatunków, posiadające wielokolorowe kielichy i kwiaty. Te piękne i łatwe w uprawie drapieżniki mogą być ozdobą każdego domu.