Piękne i drapieżne - rosolistnik portugalski

Jego nazwa łacińska - Drosophyllum lusitanicum - wywodzi się od greckiego słowa drosos, czyli kropla i phyllon, czyli liść. Nawiązuje to do wyglądu liścia rośliny, a przymiotnik lusitanicum z łaciny oznacza portugalski. Po raz pierwszy został opisany już w 1806 roku.

Rosolistnik jest dość rzadką rośliną i występuje na obszarze o wysokości do ok. 400m n.p.m. Rośnie w całej Portugalii i po obu stronach cieśniny Gibraltar - w południowo-zachodniej Hiszpanii i północnej części Maroka, na terenach o klimacie śródziemnomorskim, gdzie temperatura zimą nie spada poniżej 10°C.

Preferuje podłoże piaszczyste o małym zakwaszeniu lub o obojętnym pH. Dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu może rosnąć na zboczach gór (piaskowcach), na piaskach i w lasach sosnowych. Jest też higrofitem - może pobierać wodę prosto z powietrza.

Rosolistnik należy do rodziny rosiczkowatych (Droseraceae). Jest krzaczastą rośliną, dorastającą do 150 cm. Zazwyczaj osiąga 40 cm wysokości. Długa łodyga kładzie się na ziemi. Ma podłużne liście, które mogą mieć 10-30 cm długości i 2-3 mm szerokości. Młode liście sterczą prawie pionowo, a stare wyginają się w dół. Nie są one jednak okrągłe, mają kształt jakby łódkowaty. Liście posiadają mnóstwo gruczołów, na których znajduje się lepka substancja. Z daleka rosolistnik wygląda, jakby był pokryty rosą. Kwitnie co dwa lata. Może się zdarzyć, że po przekwitnięciu roślina obumrze - aby temu zapobiec, należy przesuszyć na miesiąc podłoże. Na początku lata pojawiają się żółte, pięciopłatkowe kwiaty o średnicy 2,5-4 cm. Kwiaty tworzą duże kwiatostany (do 15 kwiatków). Po zapyleniu powstają torebki nasienne, w których znajdują się ok.2,5 mm nasiona.

Rosolistnik wabi swoje ofiary kropelkami słodkiej cieczy i miodowym zapachem. Taka cecha nie jest spotykana u innych rosiczkowatych. Charakterystyczne dla niego są także nieruchome liście i włoski. Na liściu znajdują się dwa rodzaje gruczołów: stojące (ok. 6 rzędów) i siedzące (11-12 rzędów). Stojące mają za zadanie zwabić i złapać owada. Ofiara zaczyna być trawiona już po dotknięciu jednej kropli wydzielanej cieczy. Soki i kwasy trawienne są wydzielane lawinowo po dotknięciu chociaż jednego gruczołu siedzącego. Substancje odżywcze z owada są wchłaniane zarówno przez gruczoły stojące, jak i przez siedzące. Rosolistnik jest bardzo ”żarłoczną” roślinką - potrafi złapać ponad 200 owadów w ciągu jednego dnia.

W naturalnym środowisku rośnie na terenach bardzo nasłonecznionych, dlatego można go oświetlać przez 11-12h dziennie zimą, 12-13h wiosną i jesienią i 14-15h latem. Odpowiednią dla niego temperaturą jest 10-30°C. Zimą powinniśmy mu zapewnić temperaturę 10-15°C. Jest rośliną wytrzymałą, która może wytrzymać zarówno niższe (do -7°C), jak i wyższe temperatury (45°C). Wilgotność powietrza powinna wynosić około 50%.

Rosolistnik, w naturalnym środowisku, rośnie na piaskach, dlatego najlepszym podłożem będzie piasek wymieszany z torfem w proporcjach 3:1. Ma bardzo delikatny, wrażliwy na uszkodzenia system korzeniowy, dlatego najlepiej sadzić roślinę od razu do dużej, glinianej doniczki (żeby go nie przesadzać), którą umieścić należy w plastikowej osłonce, wyścielonej żywym mchem torfowcem (Sphagnum). Najlepszą wodą do podlewania jest deszczówka (jeżeli nie mieszkamy na terenie silnie uprzemysłowionym) lub woda destylowana. Rosolistnika nie wolno podlewać bezpośrednio do doniczki z roślinką, podlewamy tylko mech torfowiec (Sphagnum). Woda, przez podsiąkanie, dostanie się do glinianej doniczki. Mech musi być zawsze żywy i zawsze wilgotny. Trzeba też pilnować, by podłoże w doniczce glinianej nie było zbyt mokre, inaczej roślina zacznie gnić, a raz w miesiącu należy mocno je przesuszyć.

Rosolistnika, tak jak i innych roślin owadożernych, nie nawozimy - najlepszym nawozem jest zdobywane pożywienie. W czasie braku owadów roślina będzie żyła bez problemu wykorzystując zjawisko fotosyntezy.

Rozmnażanie:

- Z nasion: Wysiane nasiona rosolistnika wzejdą po ok. 2 latach. Jeżeli jednak nie chcemy czekać tak długo, można delikatnie naruszyć łupinę nasiona (np. papierem ściernym). Można również zalać nasionka gorącą wodą i pozostawić w niej na ok. 24 h. Nasionom należy też zapewnić dość dużą wilgotność podłoża i powietrza. Kiedy po ok. 2-8 tygodniach (w zależności od wieku nasion) nasionka wykiełkują, trzeba zmniejszyć wilgotność powietrza i podłoża, żeby nie zgniły. Trzeba także pamiętać o mocnym oświetlaniu.

- Przez podział: Rozmnażanie rosolistnika wegetatywnie jest możliwe, ale mało skuteczne. Rosolistnik posiada rozgałęzienia, które pojawiają się u podstaw starszych liści. Jeżeli będzie na ich już 10-12 listków, to można takie rozgałęzienie oddzielić od reszty rośliny. 3-4 dolne liście trzeba usunąć, miejsce odcięcia zanurzyć lekko w ukorzeniaczu i wsadzić do wcześniej przygotowanej doniczki z mieszanką piasku i torfu. Po 1-2 miesiącach powinny pojawić się korzenie.