Straciłam smak i węch - jaka jest tego przyczyna?
Te dwa zmysły są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Czasami jednak zawodzą - dlaczego?
Te dwa zmysły są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale sprawiają także, że nasze życie jest znacznie przyjemniejsze, ponieważ dzięki nim możemy poczuć aromat róży podarowanej przez ukochanego mężczyznę albo rozkoszować się posiłkiem w ekskluzywnej restauracji. Jednak czasami smak i węch zaczynają zawodzić. Co może być tego przyczyną?
Zapalenie zatok
Jeśli nagle tracimy węch, może być to sygnał o problemie z zatokami, czyli jamami powietrznymi rozmieszczonymi w kościach okolicy nosa, policzków i oczu. Każda z nich wysłana jest błoną z gruczołami śluzowymi, których zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności w przewodach nosowych.
Najczęstszą dolegliwością jest zapalenie zatok, które, oprócz upośledzenia węchu, objawia się niedrożnością nosa, wyciekiem wydzieliny lub jej spływaniem do gardła, silnym i tępym bólem ponad lub pod oczami (zwiększającym się po pochyleniu głowy). Chorobie może towarzyszyć gorączka, złe samopoczucie, uczucie rozbicia czy brak apetytu. Dolegliwości są najbardziej uciążliwe o poranku, gdy w zatokach gromadzi się dużo gęstej wydzieliny.
Nieżyt nosa
Utrata węchu może również wiązać się ze stanami zapalnymi błony śluzowej, wyściełającej wnętrze nosa i odgrywającej bardzo ważną rolę, przede wszystkim chroniącej nasz organizm przed rozprzestrzenianiem się szkodliwych drobnoustrojów. Jednak często jest ona narażona na uszkodzenia, do czego przyczyniają się alergeny, infekcje wirusowe i bakteryjne, a także przebywanie w ogrzewanych czy klimatyzowanych pomieszczeniach.
Nieżyt nosa zwykle wiąże się z uczuciem jego "zatkania", swędzeniem, wyciekiem wydzieliny, a często również bólem głowy i osłabieniem. Jeśli problem ma podłoże alergiczne, może mu towarzyszyć łzawienie i zaczerwienienie oczu, a także światłowstręt.
Stosowanie lekarstw
Jeśli nagle przestajemy czuć zapach kwiatów i nie potrafimy rozkoszować się smakiem potraw, może być to konsekwencja przyjmowanych preparatów farmaceutycznych. Na tzw. nerwy węchowe niekorzystnie wpływają niektóre antybiotyki, leki na nadciśnienie czy padaczkę, a także środki stosowane przy problemach z tarczycą.
W przypadku nieżytów nosa aptekarze często rekomendują krople, które rzeczywiście potrafią skutecznie łagodzić obrzęki i zwężać naczynia krwionośne. Jednak takich preparatów nie należy stosować dłużej niż 4-5 dni, ponieważ ich nadużywanie może skutkować wysuszeniem i uszkodzeniem śluzówki, a w konsekwencji - pogorszeniem węchu i smaku.
Niedobór cynku
To jeden z najważniejszych pierwiastków śladowych, a jego niedobór objawia się często utratą smaku i węchu (cynk pomaga aktywować części mózgu, które odpowiedzialne są za przetwarzanie informacji o tych zmysłach).
Dobowe zapotrzebowanie na cynk u zdrowego, dorosłego człowieka wynosi 15-25 mg. Zwiększonej dawki mikroelementu potrzebują kobiety w ciąży oraz mamy karmiące pociechy piersią. Jednak bardzo często występuje u nich niedobór tego pierwiastka, spowodowany np. przyjmowaniem suplementów żelaza czy kwasu foliowego.
Konsekwencją tego jest nie tylko utrata smaku i węchu, ale także spadek odporności, apatia i skłonność do popadania w stany depresyjne i lękowe, brak apatytu czy problemy z wypadającymi włosami albo łamliwymi paznokciami. U kobiet niedobór cynku zwiększa ryzyko niedoczynności tarczycy (pierwiastek jest potrzebny podwzgórzu, aby wytworzyć hormon używany do sygnalizowania przysadce mózgowej, by ta aktywowała tarczycę).
Zgaga
Częsta przyczyna utraty smaku. Na zgagę, czyli piekący ból w przełyku, a niekiedy także w krtani, za mostkiem czy w klatce piersiowej, kwaśne odbijanie czy cofanie treści żołądkowej, kobiety skarżą się znacznie częściej niż mężczyźni. Zwłaszcza w okresie ciąży, gdy szalejący progesteron rozluźnia mięśnie przełyku, do którego cofa się treść pokarmowa z żołądka.
Zazwyczaj zgaga jest konsekwencją przeciążenia żołądka zbyt obfitym posiłkiem lub objawem tzw. refluksu - zespołu dolegliwości wywołanych zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Wraz z połkniętym wcześniej pokarmem, wraca także wytwarzany w żołądku kwas solny i enzymy trawienne, wywołując nieprzyjemne dolegliwości.
Paradontoza
Obok próchnicy jest to najczęstsze schorzenie jamy ustnej nękające Polki. Często przyczynia się również do zaburzania zmysłu smaku, ale konsekwencje nieleczonej paradontozy są znacznie poważniejsze. Do niedawna jej przyczyn szukano w osłabionych dziąsłach. Dziś schorzenie wiąże się przede wszystkim z nieprawidłowym myciem zębów, które pozostawia na nich osad zamieniający się w kamień nazębny. Jest on bezpośrednią przyczyną paradontozy w blisko 90 proc. przypadków.
Problem może prowadzić nie tylko do utraty zębów, ale także powikłań ogólnoustrojowych - tworzenia mikrozakrzepów, zmian miażdżycowych, chorób serca, zapaleń płuc, natomiast u kobiet w ciąży do przedwczesnych porodów i niskiej wagi urodzeniowej noworodków.
RAF/mp/WP Kobieta
