Dieta w biegunkach

Biegunka może być chwilowym zaburzeniem pracy układu pokarmowego, spowodowanym nagłym stresem lub zjedzeniem niewłaściwego produktu. Coraz częściej jednak staje się problemem przewlekłym np. u osób z zespołem jelita drażliwego. W definicji jako biegunkę określa się stan, który charakteryzuje się zwiększoną liczbą oddawanych stolców w ciągu dnia (ponad 3 na dobę), o nieprawidłowej konsystencji, niekiedy z obecnością krwi, ropy czy śluzu.

Biegunka przewlekła jest niezwykle szerokim zagadnieniem. W praktyce lekarskiej stanowi jeden z trudniejszych problemów diagnostycznych i leczniczych. Przyczyną biegunki może być zakażenie wirusami, pasożytami lub bakteriami, jak również różne choroby np. zespół jelita drażliwego, nietolerancje i alergie pokarmowe, nowotwory jelit, zatrucia (np. metalami ciężkimi). Dlatego, gdy biegunka trwa więcej niż parę dni należy udać się na konsultacje do lekarza w celu ustalenia przyczyny.

Niezbędne jest przeprowadzenie badań diagnostycznych dotyczących nietolerancji laktozy, choroby trzewnej (wrodzonej nietolerancji glutenu, zawartego w pszenicy, ziarna żyta, owsa i jęczmienia), zakażeń grzybiczych i pasożytniczych.

Dieta powinna być lekkostrawna, niskobłonnikowa. Podczas biegunek należy zmniejszyć ilość spożywanego błonnika nierozpuszczalnego. Niewskazane są więc otręby pszenne, pełnoziarniste produkty zbożowe, musli, surowe warzywa. Można natomiast jeść produkty będące źródłem frakcji rozpuszczalnej błonnika, np. miąższ owoców, gotowane warzywa np. marchew, ziemniaki. W czasie stosowania diety wskazane jest również spożywanie oczyszczonych produktów zbożowych, takich jak pieczywo jasne, ryż biały, makaron, drobne kasze np. manna.

Ważnym elementem leczenia jest odpowiednia podaż płynów, ponieważ podczas biegunki traci się jej bardzo dużo (również elektrolitów – sodu i potasu). Zaleca się wypijanie minimum 2 litrów płynów na dobę. Najlepiej by była to woda, pita między posiłkami. Wypijanie wody razem z posiłkiem przyspiesza przejście jedzenia przez przewód pokarmowy.

Osoby cierpiące na biegunkę powinny spożywać często (5-6 razy dziennie) małe ilości wskazanych pokarmów w pewnych odstępach czasu (2-3h). Ważne jest by wyeliminować produkty smażone na rzecz gotowanych w wodzie i naparze, pieczonych w folii w piekarniku, duszonych.

Poniższe produkty mogą powodować rozluźnienie stolca lub nawet biegunki:

- gorące napoje, zwłaszcza kawa,
- alkohol (piwo, wino),
- brokuły, buraki, kalafior, brukselka, nasiona roślin strączkowych, większość zup,
- duża część surowych owoców, sok jabłkowy, sok grapefruitowy,
- kompot/sok z suszonych śliwek,
- produkty o dużej ilości błonnika nierozpuszczalnego, które przyspieszają perystaltykę jelit np. pełnoziarniste pieczywo, grube kasze,
- bardzo mocno doprawione potrawy,
- posiłki zbyt obfite, zbyt ostro przyprawione,
- cukier, miód i słodycze.

* Zapalenie jelita grubego a odchudzanie*

Czasem, zwłaszcza wśród osób w starszym wieku, biegunkę mogą powodować produkty mleczne – zwłaszcza słodkie mleko. Mleko jest bogate w cukier o nazwie laktoza, a wiele osób nie ma w przewodzie pokarmowym wystarczającej ilości enzymu (laktazy), który ten cukier trawi. W takim przypadku wypicie mleka może zaowocować właśnie biegunką. Znacznie lepiej tolerowane są przetwory mleczne, takie jak jogurt czy kefir, gdzie laktoza jest już częściowo przefermentowana.

Warto natomiast włączyć do diety poniższe produkty – są bogate w rozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego, dzięki temu zwalniają czas pasażu jelitowego, wiążą wodę i zagęszczają treść pokarmową:

1. niektóre owoce (najlepiej w postaci gotowanej, duszonej, przetarte), jabłka bez skórki (także pieczone), morele bez skórki, banany, czarne jagody (zawierają one antozcjanozydy o właściwościach antybiegukowych),
2. ryż, kleik ryżowy lub kleik z drobnej kaszy jęczmiennej,
3. marchew, dynia, ziemniaki w postaci gotowanej lub ewentualnie pieczonej,
4. pomóc mogą też biszkopty, bezsmakowe herbatniki, sucharki.
5. Lekko zapierająco działa też mocna herbata, napary z liści jeżyny, liści poziomki, kory dębu, szałwii.

Śniadanie:
- kajzerka,
- łyżeczka margaryny,
- kilka plasterków pieczonej piersi kurczaka,
- liść sałaty, plasterki pomidora bez skórki.

II śniadanie:
- kasza manna na wodzie,
- banan.

Obiad:
- krupnik z ryżem,
- gotowana na parze pierś kurczaka z ziemniakami i gotowaną marchewką.

Podwieczorek:
- jogurt naturalny,
- jabłko pieczone,
- sucharki.

Kolacja:
- kajzerka,
- łyżeczka margaryny,
- 2 plastry chudego twarogu,
- liść sałaty, plasterki pomidora bez skórki,

* Zapalenie jelita grubego a odchudzanie*