Walka z epidemią otyłości
Złe nawyki żywieniowe, nieprawidłowo zbilansowana dieta i brak aktywności fizycznej prowadzą do nadwagi i otyłości oraz do wielu innych poważnych problemów zdrowotnych. Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) postanowił wypowiedzieć im wojnę. O tym jak wyglądała, zapytaliśmy jej głównego taktyka, prof. Mirosława Jarosza, dyrektora Instytutu oraz kierownika projektu edukacyjnego „Zachowaj równowagę”.
Czy otyłość jest poważnym problemem?
Otyłość jest największym zagrożeniem zdrowotnym i cywilizacyjnym w Polsce i na świecie. Jest źródłem wielu powikłań, takich jak cukrzyca, nowotwory czy choroby układu krążenia. Szybkie narastanie otyłości, zwłaszcza u dzieci i młodzieży, ale również i dorosłych, były głównym powodem uruchomienia projektu edukacyjnego „Zachowaj równowagę”, na który środki dostaliśmy z tzw. Funduszu Szwajcarskiego (Swiss Contribution).
*Dlaczego tak potrzebne jest propagowanie dobrych nawyków żywieniowych wśród dzieci i młodzieży? *
Jest to niezwykle ważne w kontekście zapobiegania epidemii otyłości. Dzieci, które odżywiają się prawidłowo i podejmują aktywność fizyczną, zdecydowanie rzadziej chorują na nadwagę i otyłość. Poza tym prawidłowe żywienie wpływa na rozwój intelektualny. Dzieci, które zjadają 5 posiłków dziennie, spożywają warzywa i owoce oraz przestrzegają zasad zbilansowanej diety, mają lepszą koncentrację, co często przekłada się na poprawę wyników w nauce. Wpływa to także na rozwój emocjonalny, gdyż dzieci, które żywią się nieprawidłowo, miewają problemy z nadpobudliwością, a niekiedy także z agresywnymi zachowaniami.
Jakie są największe korzyści wynikające ze zrealizowanego projektu?
Największym osiągnięciem projektu jest zmniejszanie występowania nadwagi i otyłości wśród uczniów szkół podstawowych biorących udział w projekcie o 3%. Jest to bardzo dobry rezultat. Nie tylko zmieniliśmy nawyki żywieniowe wielu dzieci i zwiększyliśmy ich aktywność fizyczną, lecz także podnieśliśmy wiedzę nauczycieli, dyrektorów i przede wszystkim rodziców na temat prawidłowego żywienia i roli aktywności fizycznej w wychowaniu dzieci i młodzieży. Tak więc naszymi działaniami objęliśmy całe środowisko szkolne.
Czy projektem były objęte również osoby dorosłe, które mają problemy z nadwagą?
Redukcja masy ciała u dorosłych jest kolejnym ważnym osiągnięciem projektu. Stworzyliśmy modelowe rozwiązanie (12-tygodniowe programy redukcji masy ciała), które z powodzeniem może być wdrażane w podstawowej opiece zdrowotnej. Aż 95 proc. uczestników tego programu zmniejszyło masę ciała (średnio o 5 kilogramów). Równolegle z redukcją masy ciała u wielu chorych nastąpiła redukcja zaburzeń lipidowych, zaburzeń gospodarki węglowodanowej oraz normalizacja podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego krwi, czyli tzw. czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak udar mózgu czy zawał serca.
Czy uczestnicy programu redukcji masy ciała zmienili swój styl życia i udało im się utrzymać wypracowane efekty?
Osoby, które uczestniczyły w programie, zmieniły swoje nawyki żywieniowe i zwiększyły aktywność fizyczną. Wspólnie z edukatorami żywieniowymi i organizatorami naszego programu stworzyli także grupy wsparcia, dzięki którym zdecydowana większość osób ma szansę na utrzymanie pozytywnych efektów dotyczących redukcji masy ciała i zmiany stylu życia na zdrowszy.
Co jeszcze udało się zrobić w ramach projektu „Zachowaj równowagę”?
Kolejnym ważnym osiągnięciem jest utworzenie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej (NCEŻ) działającego na bazie Instytutu Żywności i Żywienia. Jest to nowe, przystępne źródło rzetelnej wiedzy o żywności i żywieniu, dostępne dla wszystkich Polaków (pod adresem www.ncez.pl). W przyszłości, w ramach NCEŻ, planujemy organizować różne formy pomocy edukacyjnej, a także warsztaty z psychologami, rehabilitantami, czy dotyczące np. umiejętności zdrowego gotowania. Da to pacjentom możliwość dialogu, wymiany poglądów, a także znalezienia odpowiedzi na nurtujące ich pytania.
Projekt „Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej”, znany szerzej pod skróconą nazwą „Zachowaj równowagę”, został zrealizowany przez Instytut Żywności i Żywienia w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Wysokość dofinansowania dla tego projektu wyniosła 4,5 mln franków szwajcarskich. Poznaj więcej projektów zrealizowanych ze wsparciem z Funduszu Szwajcarskiego na www.programszwajcarski.gov.plwww.programszwajcarski.gov.pl.
