Witamina A: występowanie, właściwości, niedobór i nadmiar witaminy A 

Witamina A, znana również jako retinol, jest elementem wielu ważnych procesów zachodzących w ludzkim organizmie. To związek, który wzmacnia układ odpornościowy, poprawia wygląd skóry, a także wspiera pracę narządu wzroku.

Witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach.
Źródło zdjęć: © 123RF

Witamina A - co warto wiedzieć?

Witamina A jest jedną z najwcześniej odkrytych witamin. Została odkryta w tranie w 1913 roku przez amerykańskich badaczy Emera McColluma i Margueritte Davis. Swoją nazwę otrzymała natomiast w latach 20. ubiegłego stulecia. Wraz z witaminami D, E i K rozpuszcza się w tłuszczach.

Witamina A jest odkładana w tkance tłuszczowej oraz wątrobie, dzięki czemu trudniej o jej niedobór. Z drugiej strony jej nadmiar może być szkodliwy dla organizmu, szczególnie dla kobiet w ciąży.

Właściwości witaminy A

Witamina A wykazuje liczne korzystne właściwości dla ludzkiego organizmu. Już w Starożytnym Egipcie, Grecji oraz Rzymie znane były skutki jej niedoboru nazywane kurzą ślepotą. Witamina A ma ogromne znaczenie dla poprawnego funkcjonowania narządu wzroku, ponieważ wchodzi w skład barwnika wzrokowego.

Witamina A stymuluje odnowę komórkową skóry, przez co regeneruje naskórek, utrzymuje skórę w dobrym stanie, a także przyspiesza produkcję kolagenu, dzięki czemu ją uelastycznia. Bierze udział w procesach wzrostu i rozwoju, wpływając na stan kości i zębów. Wspiera działanie układu odpornościowego, pokarmowego i krwionośnego.

Dodatkowo witamina A zmniejsza śmiertelność chorych na białaczkę oraz minimalizuje skutki uboczne chemioterapii stosowanej u osób z chorobami onkologicznymi. Znane są również właściwości antyalergiczne, antywirusowe i antygrzybicze.

Występowanie witaminy A

Witamina A przyjmowana wraz posiłkami jest łatwiej przyswajalna dla organizmu niż ta w postaci suplementów. Aby dostarczać wystarczającą dawkę witaminy A, należy swoją dietę wzbogacić o mleko, masło, tłuste ryby, tran oraz wątróbkę.

Największe ilości witaminy A znajdują się w wątróbce wieprzowej, wołowej i drobiowej. Istotnym źródłem tej witaminy są również sery topione, sery dojrzewające, jajka, tuńczyk oraz węgorz. Źródłem prowitaminy A natomiast są produkty pochodzenia roślinnego, a w tym marchewka, dynia, szpinak, pomidory, morele, śliwki, a także zielone warzywa.

Skutki niedoboru witaminy A

Niedobór witaminy A powoduje liczne dolegliwości. Odczuwa się brak apetytu oraz suchość i świąd skóry. Osoby z niedoborem witaminy A skarżą się na wypadanie włosów, kurzą ślepotę, czyli złe widzenie o zmierzchu oraz nieprawidłowe rogowacenie komórek. Częstą dolegliwością jest utrata przejrzystości gałki ocznej, na której powstają żółtawe plamki.

Zbyt niski poziom witaminy A w organizmie objawia się również zahamowaniem wzrostu, gorszym gojeniem się ran, a także zmianami w układzie nerwowym.

Skutki nadmiaru witaminy A

Witamina A może być magazynowana w organizmie, a jeśli nie jest dostarczana z tłuszczem, to nie ulega rozpuszczeniu, odkładając się i wyrządzając szkody. Nadmiar witaminy A objawia się ociężałością, osłabieniem mięśni, obrzmieniem powiek i samoistną łamliwością kości. Można również zauważyć owrzodzenie skóry czy postępujące łysienie. Nadmiar witaminy A w organizmie może powodować krwotoki oraz utratę apetytu.

Wybrane dla Ciebie
Tylko 23 Polki mają to imię. Językoznawcy go nie lubią
Tylko 23 Polki mają to imię. Językoznawcy go nie lubią
Nie wrzucaj do rosołu. "To hormon"
Nie wrzucaj do rosołu. "To hormon"
Komunia bez spowiedzi? Arcybiskup mówi, czy to grzech
Komunia bez spowiedzi? Arcybiskup mówi, czy to grzech
Odwiedził Pszoniaka tydzień przed śmiercią. "Rak był bezlitosny"
Odwiedził Pszoniaka tydzień przed śmiercią. "Rak był bezlitosny"
Kasia Moś weszła cała w czerwieni. Obcisła kreacja robi wrażenie
Kasia Moś weszła cała w czerwieni. Obcisła kreacja robi wrażenie
Córka Antonio Banderasa wzięła ślub z Polakiem. Wzruszające słowa ojca
Córka Antonio Banderasa wzięła ślub z Polakiem. Wzruszające słowa ojca
Partnerzy Marzeny Kipiel-Sztuki nie dożyli 50-tki. Straszne, co mówiono o niej za plecami
Partnerzy Marzeny Kipiel-Sztuki nie dożyli 50-tki. Straszne, co mówiono o niej za plecami
"Na szczęście trzeba zapracować". Katarzyna Żak od czterech dekad pielęgnuje miłość męża
"Na szczęście trzeba zapracować". Katarzyna Żak od czterech dekad pielęgnuje miłość męża
Joanna Jabłczyńska pokazała wnętrze 100-letniego domu. Tak go wyremontowała
Joanna Jabłczyńska pokazała wnętrze 100-letniego domu. Tak go wyremontowała
Optymalna częstotliwość seksu. Wtedy pozytywnie wpływa na zdrowie
Optymalna częstotliwość seksu. Wtedy pozytywnie wpływa na zdrowie
Gdzie wyrzucić papierek po maśle? Nagminny błąd
Gdzie wyrzucić papierek po maśle? Nagminny błąd
Dzieli ich 20 lat. Boberek zostawił dla niej znaną żonę
Dzieli ich 20 lat. Boberek zostawił dla niej znaną żonę