Czy należy się zachowek?

Żona otrzymała w darowiźnie mieszkanie. Teraz siostra żony ubiega się o zachowek - czy wartość tego zachowku liczy się od całego mieszkania czy tylko od połowy?

Żona otrzymała w darowiźnie mieszkanie. U notariusza nieodpłatnie przekazuje ze swojego majątku osobistego darowiznę na rzecz wspólności ustawowej małżeńskiej. Teraz siostra żony ubiega się o zachowek - czy wartość tego zachowku liczy się od całego mieszkania czy tylko od połowy? Teraz to mieszkanie jest jakby wspólne…

Pyta Pan o zachowek, czyli instytucję prawa spadkowego, której istotą jest zabezpieczenie interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami rozrządzeń dokonanych przez niego w ramach przysługującej swobody testowania. Zakładam zatem, że osoba od której Pana żona otrzymała w darowiźnie mieszkanie zmarła, zostawiając spadek. Zgodnie z art. 991§1 Kodeksu Cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach –połowa wartości tego udziału. Te dwie trzecie lub połowa wartości udziału spadkowego to właśnie zachowek.

Jeżeli siostrze żony, zgodnie z powyższym przepisem, należy się zachowek, zaś nie otrzymała go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu – przysługuje jej przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. Zgodnie zaś z art. 994 Kodeksu Cywilnego przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku, co do zasady, darowizny uczynione przez spadkodawcę. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku (art. 955 Kodeksu Cywilnego).

Artur Jastrzębski - prawnik, który specjalizuje się w prawie cywilnym, handlowym oraz gospodarczym.