Kliwia pomarańczowa

Wyobraźmy sobie salon ze stylowymi, rzeźbionymi meblami i ciężkimi, aksamitnymi kotarami. Do takiego wnętrza doskonale pasuje Kliwia pomarańczowa (Clivia miniata) - staromodna roślina, należąca do rodzaju Amarylisowatych (Amaryllidaceae).

Teraz wyobraźmy sobie wnętrze nowoczesne, gdzie - między meblami z chromu i szkła - znajdziemy … Kliwię. Również tu doskonale wkomponowuje się w wystrój wnętrza. I przenieśmy się do domu na farmie, gdzie króluje surowe drewno i … Kliwia. Ten kwiat jest po prostu uniwersalną ozdobą każdego wnętrza.

Kliwia otrzymała swą nazwę na cześć lady Clive, księżnej Northumberland.
Pochodzi z południowej Afryki (wschodnia część RPA, dawna prowincja Natal), skąd została sprowadzona do Europy na początku XIX wieku. W naturze rośnie w górach, na glebie gliniastaej z dużą zawartością odłamków skalnych i cienką warstwą próchnicy na powierzchni. Występuje również w lasach o dużej zawartości ściółki liściowej w podłożu. Tworzy kolonie roślin.

W naszych domach uprawiana jest jako roślina doniczkowa. Jest piękną rośliną, o wytwornych, błyszczących liściach, dekorującą nasze wnętrza przez cały rok.
Zdrowa roślina wytwarza rocznie 5-6 nowych, lekko zaokrąglonych, ciemnozielonych liści (Clivia miniata ‘Variegata’ ma liście w białe lub żółtawe, podłużne prążki), o szerokości 3-5 cm (rzadko do 9 cm) i długości do 60 cm (w naturze czasem do 1,8 m). Wyrastają ze środka rośliny i odginają się naprzemiennie - raz w prawo, raz w lewo. Zakurzone liście należy myć ręcznie gąbką moczoną w letniej wodzie, gdyż po zraszaniu zostają białe plamy. Obumarłe - usuwamy. Nie stosujemy nabłyszczaczy.

Raz w roku - od wiosny do jesieni - Kliwia wytwarza jeden pęd kwiatostanowy (ok. 60-80 cm długości), wyrastający ze środka rośliny. Na szczycie otwiera się pęk kielichowatych, bezwonnych, cieniowanych kwiatów w kolorze pomarańczowym (stąd nazwa). Poprzez krzyżowanie otrzymano również kwiaty w kolorze od jasnożółtego do ciemnopomarańczowego i kielichu mniej lub bardziej rozwartym. Po przekwitnięciu pęd kwiatostanowy powinniśmy usunąć, aby nie osłabiać rośliny. Gdy zawiążą się owoce, w następnym roku okaz nie zakwitnie.

Kliwia dobrze rośnie w miejscu jasnym, ale nie bezpośrednio nasłonecznionym - (wszystkie okna z wyjątkiem południowego). W cieniu może nie kwitnąć, a ostre słońce może poparzyć liście. Nie lubi także przestawiania w inne miejsce, przekręcania doniczek i mrozu - nie powinniśmy jej stawiać przy otwieranym zimą oknie.
Zimą przechodzi okres spoczynku, dlatego wymaga niskiej temperatury (10-12°C). Gdy pojawi się pąk kwiatostanowy podnosimy temperaturę do 15°C. Latem utrzymujemy maksymalnie 21°C.
W czasie spoczynku ziemia powinna być lekko wilgotna - podlewamy raz na 2 tygodnie. W okresie kwitnienia podlewamy przynajmniej raz na tydzień wodą z dodatkiem płynnego nawozu do roślin kwitnących. Po kwitnieniu - raz na tydzień samą wodą.
Lubi wilgoć w powietrzu, dlatego dobrze jest postawić doniczkę na kamykach w podstawce z wodą, ale w pomieszczeniu suchym też będzie rosnąć.

Młodą roślinę przesadzamy - co roku, na wiosnę - przed pojawieniem się pędu kwiatostanowego, do doniczki o 1 nr większej.

Starsze, duże rośliny możemy przesadzać:
- gdy grube, białe korzenie przerosną dno doniczki,
- przy okazji podziału, gdy w doniczce pojawią się młode, mające przynajmniej 4 liście odrosty.
Na dno doniczki sypiemy warstwę drenażu i ziemię gliniastą, wymieszaną z próchnicą. Doniczka powinna być „ciasna”, ale na tyle wysoka, żeby wszystkie korzenie były przykryte ziemią. Starszym roślinom wystarcza - zazwyczaj co 2-3 lata - wymiana wierzchniej warstwy ziemi.

Kliwię możemy rozmnożyć, oprócz oddzielenia dużych roślin od odrostów, przez podział bryły korzeniowej po przekwitnięciu rośliny. Wtedy nowe rośliny zachowują cechy rośliny matecznej - np. kolor i kształt kwiatów.

Możemy także otrzymać roślinę z nasion - po kwitnieniu roślina zawiązuje kuliste, jagodowe owoce - gdy dojrzeją (po ok. 10 miesiącach) i wybarwią się na czerwono można z nich wyjąć nasionka i wysiewać. Kiełkują w temp. min. 18°C. Jednak po takim rozmnażaniu nowe rośliny nie zachowują cech rośliny matecznej.

Gdy Kliwia choruje:
· Liście dostają ciemnożółtych plam, brunatnieją, wyglądają na przypalone:
- promienie słoneczne padały bezpośrednio na mokre liście - trzeba przenieść roślinę w jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione miejsce.
· Białe wełniste plamki na liściach:
- wełnowce - usuwać należy poszczególne plamki tamponem zwilżonym denaturatem albo opryskać środkiem insektobójczym lub malationem.
· Liście podsychają i kurczą się:
- za sucho - trzeba podlać roślinę i zwiększyć wilgotność powietrza w pomieszczeniu.
· Nowe liście słabe, jasne, szybko schną, brak kwitnienia:
- za gorąco - trzeba przestawić roślinę w chłodniejsze miejsce. · Zahamowanie wzrostu:
- za zimno - trzeba przestawić roślinę w cieplejsze miejsce. · Liście bledną, mało kwiatów:
- brak nawożenia - trzeba zasilić roślinę nawozem dla doniczkowych roślin kwitnących.
· Roślina gnije u podstawy:
- za mokro, zalanie - trzeba przesuszyć ziemię, nie podlewać, aż roślina ozdrowieje, potem podlewać rzadziej i mniej obficie.