Nurkowanie w Morzu Białym

W Morzu Białym występują warunki arktyczne i subarktyczne, co sprawia, że jest niezwykle ciekawe dla nurków. Jeśli pojedzie się tam raz, chce się wracać tam znowu i znowu.

Morze Białe leży na północy europejskiej części Rosji i połączone jest wąską cieśniną z Morzem Barentsa, które z kolei jest częścią Morza Arktycznego. Osłonięte od wiatrów arktycznych przez półwysep Kola, Morze Białe ma więc klimat łagodniejszy. W lecie powietrze ogrzewa się do temperatury 24-27ºC, a temperatura wody przy powierzchni wynosi do 17ºC. Morze w zimie jest prawie całkowicie pokryte lodem, stąd jego nazwa. Podczas zimowego sezonu nurkowego, trwającego od lutego do początku kwietnia, temperatura powietrza spada od -10ºC do -15ºC, lecz temperatura wody pozostaje stała: -1ºC do –1,7ºC.

Nurkowania letnie i zimowe
Najpiękniejszym i najciekawszym regionem do nurkowania na Morzu Białym jest zatoka Kandałaksza. Tutaj morze jest najgłębsze, wybrzeże najbardziej postrzępione niezliczonymi wysepkami pokrytymi lasem oraz osłoniętymi zatokami. Morze Białe znane jest z różnorodności miejsc nurkowych. Można nurkować przy brzegu i dryfować wśród wodorostów, albo zejść niżej i zobaczyć ławicę miękkich korali. Jedno z miejsc nurkowych tworzy pionową ścianą skalną, inne jest łagodnym stokiem pokrytym rozgwiazdami i ukwiałami. W niektórych miejscach można płynąć z prądem z szybkością 2 m/s., gdzie indziej można znaleźć spokojną zatokę. Większość z ławic - nagłych wyniesień, które nie dochodzą do powierzchni wody - jest bogata w życie morskie.

Woda w Morzu Białym ma odcień zielonkawy dzięki swemu składowi chemicznemu i jest stosunkowo ciemna, lecz widoczność pod nią sięga w zimie 50 m. W lecie widoczność pogarsza się wskutek wzrostu planktonu; woda rozszczepia się na dwie warstwy, oddzielone termokliną. Powyżej termokliny woda ogrzewa się do +17ºC i jest mniej przezroczysta, poniżej nigdy nie ogrzewa się ponad +8ºC, ale pozostaje stała, taka jak zawsze.

Wybierając się na nurkowanie w Morzu Białym, należy wziąć ze sobą podwodne źródło światła. Na głębokości 14-16 m panuje półmrok, a na 25 m jest kompletnie ciemno.

Morze Białe jest jednym z kilku mórz Rosji, a jedynym w europejskiej jej części, gdzie możliwe jest nurkowanie w zimie. Nurkowanie w lodzie w wodzie morskiej bardzo różni się od nurkowania w lodzie w wodzie słodkiej, co czyni je bardziej atrakcyjnym dla miłośników sportów ekstremalnych. Najpiękniejszą rzeczą w nurkowaniu w lodzie jest sam lód. Ponieważ w Morzu Białym występują silne prądy, istnieje różnica około 2 metrów wody pomiędzy przypływem i odpływem, a pływy występują z częstością co około 12 godzin. Mówiąc innymi słowy, przypływ trwa z grubsza około 6 godzin i tyle samo trwa odpływ. Stąd lód wznosi się i opada wraz z wodą i kiedy napotyka powierzchnie skalne, przymarza do nich, potem łamie się i przymarza znowu. W rezultacie lód przy pionowej ścianie skalnej pod wodą może osiągnąć 5 metrów grubości! Pomimo tego góry lodowe są dobrze oświetlone słońcem, które przechodzi bez przeszkód przez szczeliny w miejscach, gdzie lód jest połączony z brzegiem.

Flora i fauna
Podobnie jak wszystkie morza położone na wysokich szerokościach geograficznych Morze Białe kryje bogactwo podwodnego życia roślinnego i zwierzęcego. Na małych głębokościach, gdzie prądy pływowe są silne, wodorosty z rodzaju Laminaria tworzą prawdziwe lasy, podczas gdy głębiej dno pokryte jest dywanem czerwonych alg. Morze Białe jest morzem miękkich korali. Różne gatunki ukwiałów morskich żyją na podwodnych ławicach i stokach, zaczynając od głębokości kilku metrów. Najciekawszym z nich jest Metridium – białe i czerwone ukwiały z delikatnymi czułkami. Rosną one zwykle w prawdziwych podwodnych klombach. Poniżej termokliny, w zimnej wodzie i w całkowitych ciemnościach żyją kolonie miękkich korali z rodzaju Alcyonaria. Jeden reprezentant z tej rodziny w Morzu Białym to Gersemia (Gersemia fruticosa). Alcyonaria wyglądają jak miniaturowe drzewka wysokości do 1 metra i koloru od śnieżnobiałego do wspaniałego pomarańczowego. Mają szkielet wewnętrzny, wytworzony przez pojedyncze wapienne cząstki – kolce lub skleryty.
Podpierają one kolonie, które w przeciwnym przypadku pozostałyby miękkie i giętkie. Kolonie składają się z licznych jednakowych polipów, połączonych ze sobą cielistą tkanką. Tego typu korale lubią zimną wodę, zatem w Morzu Białym żyją na głębokości 25-30 metrów. Na błotnistych ławicach lub rafach skalnych, gdzie prąd jest niewielki, tworzą prawdziwe gąszcze. Gdy w świetle latarki wyłoni się jedno z tych przezroczystych miniaturowych drzew, stercząc jak duch w mroku, może to przyprawić nurka o bicie serca. Jest to fantastyczny widok na tle zimnego i ciemnego świata podwodnego. Różne bezkręgowce, takie jak krewetki, często „pasą się” na tym miękkim koralu. Wyłapują to, co zgromadziło się na gałązkach, żywiąc się i czyszcząc koral. Same Alcyonaria „wyławiają” z wody każdą materię organiczną, żywą czy martwą.

Praktycznie nie ma dużych zwierząt ani drapieżników w Morzu Białym. To, co nurek może zobaczyć, to duża liczba bezkręgowców: krabów, rozgwiazd, krewetek, robaków, mięczaków, ukwiałów i korali. Najczęściej spotykaną rybą jest dorsz, poza tym flądra i wilk morski (wolfish), żyjące w norach pod skałami. Czasem w zimnych wodach można się minąć z rają żądlastą. W niektórych częściach Morza Białego zbierają się bieługi (wieloryby arktyczne). Natomiast foki można spotkać wszędzie.

Możliwości nurkowe
Oferujemy 3 rodzaje nurkowań w Morzu Białym: nurkowania dzienne w lecie, nurkowe safari z zakwaterowaniem na statku „Kartesz” i zimowe nurkowania lodowe.

Arktyczne Centrum Nurkowe PADI działa w najciekawszych regionach w zatoce Kandałaksza, położonej na kole podbiegunowym. Specjalizuje się ono w organizacji nurkowań letnich i lodowych. W ciepłej porze roku nurkujemy z łodzi motorowych, przewożących nurków do miejsc nurkowych w około 5-15 minut, lub w ciągu godziny w przypadku dalszych wycieczek. Okoliczne wody zostały dobrze zbadane, aby nurkowania były różnorodne, stale też organizuje się nurkowania w całkiem nowych miejscach, których jest tu mnóstwo. Można przeprowadzać nurkowania w dryfie, pośród lasów grubych wodorostów, na ławicach miękkich korali i klombach ukwiałów morskich, na wrakach i ławicach mięczaków, nagich skałach i w grotach koralowych. Centrum nurkowe zapewnia wszystko, co jest potrzebne, w tym: butle z podwójnymi zaworami, balast oraz pomoc wykwalifikowanych instruktorów nurkowania.

Arktyczne Centrum Nurkowe organizuje profesjonalnie nurkowania lodowe w sposób tak bezpieczny i komfortowy jak to jest możliwe. Przy każdym miejscu nurkowym rozbija się przenośny obóz z ciepłymi pomieszczeniami, gdzie można się przebrać i założyć na siebie wyposażenie nurkowe. Aby zejść do wody, wystarczy tylko wyjść na zewnątrz pomieszczenia i zrobić kilka kroków do otworu zejściowego. Na następne nurkowanie do innego miejsca zabiera skuter śnieżny.Wycieczki po Morzu Białym na pokładzie statku wycieczkowego „Kartesz” odbywają się od końca lata do końca października. Safari nurkowe trwa tydzień z nielimitowaną liczbą nurkowań, umożliwia zwiedzenie odległych wysp i poszukiwanie nowych ciekawych miejsc. Program zwykle obejmuje zwiedzanie Wysp Sołowieckich, które są pomnikiem przyrody i architektury (a również miejscem, gdzie były zlokalizowane ciężkie obozy pracy w czasach Rosji Radzieckiej - przyp. tłumacza).

Nurkowania letnie i zimowe odbywają się w zimnych wodach, stąd zaleca się suche skafandry; obowiązkowo należy mieć dwa niezamarzające automaty (dwa pierwsze i dwa drugie stopnie). Sprzęt można wypożyczyć w Arktycznym Centrum Nurkowym lub na pokładzie statku „Kartesz”.

Program specjalny
Oprócz standardowych programów organizowanych przez Arktyczne Centrum Nurkowe, jak i na statku „Kartesz”, oferujemy nurkom kilka programów specjalnych:

- Safari nurkowe na pokładzie statku „Kartesz” do nowych miejsc nurkowych. Doświadczenie naszego kapitana i przewodników nurkowych pozwala na lokalizacje interesujących miejsc, a możliwości techniczne statku „Kartesz” umożliwiają zrealizowanie tych pomysłów.

- „Ecodiving – Diving for Science” (Nurkowanie ekologiczne, nurkowanie dla nauki). Jest to nowy dla nurkowania i dla nauki pomysł włączenia płetwonurków do aktualnych badań podwodnych. Program prowadzą profesor i badacze z uniwersytetów i instytutów.

- Safari lodowe do odległych miejsc, trwające kilka dni. Dobry wybór dla fanatyków sportów ekstremalnych.

- „Korale Arktyki” - program edukacji biologicznej dla nurków. Przewodnicy, będący również specjalistami zoologii morskiej, prowadzą cykl zajęć mających na celu obserwację zwierząt morskich tak w środowisku naturalnym, jak i w akwariach, i mogą przekazać uczestnikom wiele informacji dotyczących biologii morza.

- Program „Nurkowanie dla dzieci” adresowany do dzieci w wieku 6 lat i więcej. Wprowadza on młodych miłośników przyrody w biologię Morza Białego. Uczestnicy, którzy ukończyli kurs pływania pod wodą, mogą nurkować.

- „Foki Morza Białego”. Unikalny program obserwacji fok grenlandzkich, które przypływają na Morze Białe z Morza Barentsa na zimę w celu rozrodu. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że można będzie pływać i bawić się z małymi fokami. Wycieczka jest możliwa tylko w jednym tygodniu w roku, na wiosnę.

- Unikalny, specjalistyczny program freedivingu, pierwszy raz w Arktycznym Centrum Nurkowym, prowadzony pod nadzorem instruktorów tego sportu. Zajęcia z freedivngu odbywają się na Morzu Białym w lecie.

Arktyczne Centrum Nurkowe i statek „Kartesz” zapewniają wszystko, co jest potrzebne, w tym butle z dwoma zaworami, ołów, pomoc wykwalifikowanych instruktorów nurkowania, wynajem sprzętu i transport do miejsc nurkowych. Najlepiej zarezerwować miejsca w Arktycznym Centrum Nurkowym i na statku „Kartesz” przez moskiewskie biuro pod adresem: 6, Serpukhovsky val., tel. +7(095)105-77-99, www.ice-diving.com

Tekst: Natalia Chervyakova Tłumaczył: Włodzimierz Majewski

Oficjalne wydanie internetowe www.nurkowanie.v.pl