„Mamo, dlaczego ta pani jest taka gruba?” – głośno pyta w sklepie Twoje dziecko. Co robić?
Z jednej strony uczysz swojego malca, że zawsze powinien mówić prawdę. Ale z drugiej chciałabyś, by pewne rzeczy przemilczał. Czy te dwa pozornie sprzeczne pragnienia można jakoś pogodzić? To przecież prawda! *Kiedy Twój synek na rodzinnym spotkaniu głośno stwierdza, że ciocia to stara panna, chciałabyś zapaść się pod ziemię. Przypomnij sobie jednak, czy przypadkiem kilka dni temu w rozmowie z mężem sama tak się o cioci nie wyraziłaś, a maluch usłyszał to, bo bawił się obok? Jeśli tak, to najwyższa pora, byś uważała na to, co mówisz w obecności dziecka.
*Dziecięcy świat jest czarno-biały. Jeśli kilkulatek o czymś słyszy lub coś widzi, uważa, że ma prawo o tym mówić. Nawet jeśli komuś z tego powodu zrobi się przykro. Dziecko nie rozumie, że prawdy oczywiste, takie jak np. fakt, że ktoś jest stary czy gruby, wypowiedziane głośno, mogą zaboleć. No bo niby dlaczego, skoro każdy o nich wie?
* A ja coś wiem Właśnie powiedziałaś dziecku, że nie lubisz, kiedy sąsiedzi przychodzą z wizytą, bo zawsze długo siedzą, a teraz prosisz, by nie zdradził Cię przed nimi? Istnieje duża szansa, że maluch przy najbliższej okazji podzieli się swoją tajemnicą z sąsiadami. *Kilkulatkowi trudno trzymać język za zębami, a podkreślenie faktu, że nie powinien o czymś mówić, tym bardziej kusi do „zdrady”. I nie ma w tym jego winy. Malec po prostu mówi to, o czym właśnie myśli. A ponieważ na widok sąsiadów natychmiast przyjdzie mu do głowy powierzony przez mamę sekret, tajemnica szybko wyjdzie na jaw.
* Wyjaśnienia Czy skoro szczerość u dziecka jest taka naturalna, powinnaś zawsze na nią pozwalać? Nie! To właśnie rola rodziców, by wytłumaczyć malcowi, dlaczego niektórych słów lepiej nie wypowiadać i jak można uniknąć kłopotliwych sytuacji.
- Uważaj co mówisz.* Nawet jeśli wydaje Ci się, że malec jest zajęty zabawą, nie rozmawiaj przy nim o rzeczach, o których nie powiedziałabyś w obecności innych osób. Dziecko może usłyszeć, a nie zdaje sobie sprawy, o czym wolno mu opowiadać, a czego nie powinno zdradzać.
- Tłumacz. Jeśli maluch głośno pyta, dlaczego pani siedząca obok w tramwaju jest pomarszczona, krótko wyjaśnij, że ma ona dużo lat. Ale gdy będziecie sami, wytłumacz malcowi, że nie powinien zwracać głośno uwagi na cechy innych, bo komuś może sprawić przykrość.
- Podaj sposoby na zaspokojenie ciekawości. Zaproponuj dziecku, żeby „trudne” pytania w miejscach publicznych zadawało Ci zawsze na ucho. Jeśli w danym momencie nie możesz odpowiedzieć, powiedz malcowi, że wyjaśnisz mu problem później. Pamiętaj jednak, by nie zbywać pytań milczeniem.
- Ucz przepraszać. Jeśli maluch podczas wizyty u babci powie jej, że jest strasznie gruba, przeproś ją za te słowa i wytłumacz dziecku, że także powinno przeprosić. W ten sposób uczysz malca, że nawet jeśli sprawi się przykrość, można to naprawić.
- Zachowaj spokój. Gdy znajdziesz się w kłopotliwej sytuacji, weź trzy głębokie oddechy (to pomoże zebrać myśli) i spokojnie odpowiedz dziecku. Malec musi wiedzieć, że zawsze może na Ciebie liczyć. Nawet wtedy, gdy zdarzy mu się mała gafa.
Aleksandra Sokalska
Konsultacja: Beata Chrzanowska, psycholog, pedagog specjalny,
Uniwersytet dla Rodziców
