Wartości odżywcze – co to jest?
Zgodnie z definicją wartością odżywczą określa się stopień, w jakim konkretny produkt lub jego porcja jest w stanie pokryć zapotrzebowanie organizmu w zakresie zachodzących w metabolizmie przemian.
Ponadto na wartości odżywcze składa sięją: wzajemne zbilansowanie składników odżywczych, biodostępność i zawartość w produkcie poszczególnych składników. Co więcej, można spotkać się z definicją, według której wartość odżywcza jest sumą wartości energetycznej i biologicznej produktu.
Wartości odżywcze – znakowanie żywności w Polsce
Regulację znakowania wartości odżywczych zawartych w produktach spożywczych w Polsce reguluje Rozporządzenie 1169/2011 z dnia 25.11.2011 r. W ten sposób wartości odżywcze znajdujące się na opakowaniach spożywczych produktów określone są poprzez zawartość konkretnych składników odżywczych oraz wartości energetycznej produktów.
Oprócz tego każdy producent żywności ma obowiązek umieścić na swoim produkcie informacje, w których zawarte będą: ilość tłuszczy, białka, węglowodanów, soli, cukrów oraz tłuszczowych kwasów nasyconych.
Dodatkowo możliwe jest również wyszczególnienie zawartości (ilości): skrobii, alkoholi wielowodorotlenowych, kwasów tłuszczowych (z podziałem na jednonienasycone i wielonienasycone), wybranych witamin czy konkretnych składników mineralnych. Ostatnia zasada Rozporządzenia obowiązującego w Polsce mówi o przedstawieniu wartości odżywczych w przeliczeniu na ilość 100 g lub 100 ml produktu. Przy tym nieobowiązkowe, ale możliwe jest podanie konkretnej wartości odżywczej w przeliczeniu na stopień (proc.) lub porcję produktu i stopień pokrycia RWS (referencyjna wartość spożycia).
Tabela wartości odżywczych
Dokładne wartości odżywcze wszystkich produktów zapisane są w tabelach wartości odżywczych. Jest to o tyle ważne, że pozwala dokładnie kontrolować ilość spożywanych przez nas: węglowodanów, białek czy tłuszczy. Przestrzeganie konkretnych limitów wartości odżywczych niezbędne jest zwłaszcza, gdy jesteśmy na diecie odchudzającej lub leczniczej.
Oprócz tego tabele wartości odżywczych zawierają również informacje dotyczące energetyczności danych produktów, co ułatwia m.in. skomponowanie posiłku przed treningiem. Tradycyjna tabela wartości odżywczych podaje dokładną ilość: tłuszczy, białek, błonnika, węglowodanów i kaloryczności w 100 g produktu.
Ponadto tabela podzielona jest na trzy części. W pierwszej znajdują się informacje dotyczące: jaj, mięsa, tłuszczy, drobiu, produktów zbożowych, wędlin oraz mleka i jego przetworów. Druga część odnosi się do struktury: ryb, przypraw, orzechów i nasion, grzybów, warzyw i przetworów warzywnych oraz owoców i przetworach owocowych. Ostania, czyli trzecia część tabeli wartości odżywczych, zawiera informacje na temat: słodyczy, produktów innych, dań typu fast food oraz napojów alkoholowych i bezalkoholowych.
