Tradycje świąteczne z różnych zakątków świata

Święta Bożego Narodzenia to w Polsce czas radości...

Święta Bożego Narodzenia to w Polsce czas radości, prezentów i wspólnego biesiadowania wśród bliskich przy suto zastawionym stole. Podobnie święta obchodzi się w innych krajach. Część zagranicznych tradycji jest jednak bardzo odmienna od naszej, bo czy wyobrażacie sobie spędzić Wigilię, zajadając się kurczakiem?

W Stanach Zjednoczonych świętowanie rozpoczyna się dzień po Święcie Dziękczynienia – w tak zwany Czarny Piątek (Black Friday), podczas którego sprzedawcy oferują duże rabaty na swoje towary. Wielu pracowników ma wówczas wolne, a tłumy i kolejki w sklepach przywodzą na myśl sceny dantejskie. Podobno tego dnia przeciętny Amerykanin wydaje połowę planowanego budżetu na prezenty świąteczne. Wiele środków przeznacza się też na dekorację domów, mieszkań i miejsc publicznych (m.in. gigantyczna choinka przed Rockefeller Center w Nowym Jorku). Choinka to symbol życia, odradzania się i dobrobytu. Tradycja choinek przywędrowała do Stanów z Alzacji w XVI w, gdzie ubierano drzewka w papierowe ozdoby oraz owoce. To z USA wywodzi się silnie zakorzeniony również w polskiej kulturze wizerunek św. Mikołaja. Dostający się przez komin radosny staruszek, który zostawia dzieciom w skarpetach wiszących na kominkach prezenty pojawił się w amerykańskim wierszu „Noc wigilijna” (1832) Clementa Clarke’a Moore’a. Dzieci przygotowują zaś
dla Mikołaja mleko oraz ciasteczka.

Ciekawie wyglądają święta w Peru. Nie uświadczymy tutaj śniegu ani przymrozków, ponieważ Boże Narodzenie w państwie Inków przypada na środek lata. Już na początku grudnia w domach stawiane są szopki i organizowane są zabawy zwane chocolatada. Podczas nich dzieci otrzymują czekoladę, panetton (babkę z kandyzowanymi owocami, świąteczny przysmak popularny również w innych krajach latynoamerykańskich, jak i w Hiszpanii, Francji czy Niemczech) oraz drobne prezenty. Na stołach króluje… indyk, kurczak i niekiedy świnki morskie. Wigilia obywa się bez popularnego w Polsce postnego menu, sam adwent obchodzony jest mniej uroczyście, a okres bożonarodzeniowy stanowi świetną okazję do radosnych tańców przy... kolędach.

Czekolada jest ważnym elementem świątecznym również w Ghanie, gdyż okres bożonarodzeniowy nakłada się w tym państwie na czas zbiorów ziaren kakaowca. Roślina ta stanowi filar tamtejszej gospodarki rolnej. Ghańczycy – podobnie jak Peruwiańczycy – zaczynają przygotowania do świat wraz z początkiem adwentu. Dekorują domy i kościoły, i gromadzą zapasy, w tym mięsiwo. Boże Narodzenie to czas spotkań, radosnej zabawy i wizyt w przystrojonych palmami kościołach. Tradycyjnym daniem jest bożonarodzeniowe fufu, potrawa, której głównym składnikiem są słodkie ziemniaki i banany, podawana wraz z zupą przygotowaną na kurczaku. Okres celebracji trwa osiem dni, podczas którego domy odwiedzane są przez kolędujące dzieci, które nagradza się małymi upominkami. Nazywają one św. Mikołaja „Bożonarodzeniowym Ojcem”.

Święta w Angoli obchodzi się przy kolędzie „Cicha noc”. Jest to radosny czas, który Angolczycy spędzają wśród swoich licznych familii, obdarowując się prezentami. Odwiedzają się nie tylko krewniacy, lecz również mieszkańcy sąsiadujących ze sobą wiosek. Często urządzane są zawody sportowe, w tym mecze piłki nożnej. W miastach prowadzi się konkursy na najładniejszą choinkę i organizuje duże huczne zabawy. Tańce królują również poza miastami. Tradycyjną potrawą są: pirão ou funge (rodzaj mamałygi z kaszy kukurydzianej lub manioku jadalnego), cozido de bacalhau (dorsz z warzywami) czy bolo-rei (ciasto królewskie, odmiana słodkiego portugalskiego wypieku).

W Kraju Wschodzącego Słońca Boże Narodzenie ma charakter komercyjny. Wielu jego mieszkańców kultywuje tradycyjną religię państwową, czyli shintō, łącząc ją niekiedy z buddyzmem. Chrześcijan jest niewiele – ok. 1,6 proc. (dane z 2010 r.), jednak nie przeszkadza to Japończykom w celebrowaniu na swoim gruncie elementów zachodniej tradycji. Święta Bożego Narodzenia obchodzą głównie ludzie młodzi i sprzedawcy, którzy wraz z początkiem grudnia przystrajają świątecznie witryny swoich sklepów i rozpoczynają zachęcanie do zakupów. Wigilię szczególnie upodobali sobie także zakochani. Tego dnia obdarowują się oni drogimi prezentami, wyznają miłość i przede wszystkim oblegają restauracje. Świątecznym daniem jest bardzo słodkie ciasto kurisumasu kēki i kurczaki z fast fooda, a wszystko za sprawą kampanii reklamowej, którą sieć fast foodów przeprowadziła w latach 70.

W Australii Boże Narodzenie obchodzi się na plażach. Na Słowacji w niektórych domach rzuca świątecznymi potrawami w sufit. W Szwecji w Wigilię ogląda „Kaczora Donalda”. A w Polsce? Czekamy, by po rozbłyśnięciu pierwszej gwiazdki przemówiły zwierzęta, a łuska karpia zapewniła nam bogactwo. Do siego roku!