Piękne i ulotne

Niewątpliwie zachwycają swym pięknem. Jednak możemy cieszyć się nim bardzo krótko. Żyją zazwyczaj tylko kilka tygodni – chodzi oczywiście o motyle.

Są to z pewnością jedne z najpiękniejszych i najłatwiej rozpoznawanych owadów na świecie. Pierwsze gatunki żyły na Ziemi już 140 milionów lat temu. Współcześnie znane jest około 150 000 gatunków (w samej tylko Polsce jest ich ponad 3 tysiące) motyli. Występują na wszystkich kontynentach prócz Antarktydy. Spotkać je można nawet w wysokich partiach gór.

Larwa motyla, która wylęgła się z jaja, ani trochę nie przypomina w niczym dorosłego osobnika. Gąsienica jest bardzo żarłoczna. Sieje spustoszenie wśród roślinności. Gdy naje się wystarczająco dużo, przyczepia się do podłoża i przeobraża w poczwarkę, (może upodobnić się do liścia, owocu lub porostu rosnącego na pniu drzewa) która zamienia się w pięknego motyla.

Motyle to chyba najpiękniej i najbardziej różnorodnie ubarwione owady. Mnogość kolorów ułatwia im kamuflaż (np. Kalimma inachus do złudzenia przypomina usychający liść, z kolei bajecznie kolorowe, tropikalne motyle z łatwością ukryją się w tropikalnej dżungli) lub służy do ostrzeżenia drapieżnika, zwabienia potencjalnego partnera. Ich barwy powstają zazwyczaj dzięki pigmentom znajdującym się w łuskach na skrzydłach.

Niektóre gatunki: mieniaki i żyjące w tropikach Morpho mają przezroczyste łuski – kolory powstają dzięki rozproszonym promieniom światła. Niepowtarzalny wygląd skrzydeł zainspirował przemysł odzieżowy w stworzeniu wielowarstwowych włókien nylonowych – proces ich produkcji jest już dość dobrze opanowany. Ich zaletą jest to, że kolor nie spiera się, a barwa zmienia się w zależności od kierunku padania światła. Piękne ćmy

Nie wszystkie motyle są pięknie ubarwione. Wiele ciem ma szary kolor. Jakkolwiek niektóre z nich (gatunki żyjące w subtropikalnych regionach Ameryki Południowej i Środkowej oraz Afryki, Azji i Australii) bogactwem kolorów dorównują motylom.

Pasją niektórych ludzi jest zbieranie motyli. Często posiadają w swych kolekcjach wiele niezwykle pięknych okazów. Łapie je się za pomocą specjalnej siatki. Następnie uśmierca np. lakierem do paznokci. Potem owady się preparuje. Przyszpila je się korka. Koniecznie trzeba wstrzyknąć spirytus, który zabezpiecza przed pleśnią. Oprawione w ramki motyle będą piękną i oryginalną ozdobą mieszkania.

Jeśli nie chcemy motyli zabijać, to możemy spróbować je hodować. Motyle dzienne powinny mieć możliwość w miarę swobodnego latania. Dlatego trzeba je trzymać w dość dużej klatce. Muszą się w niej muszą znajdować rośliny jadalne dla gąsienic i dorosłych motyli. Jeśli hodujemy polskie gatunki to możemy klatkę ustawić na dworze, wśród roślinności.

Nie trzeba zamykać motyli w klatkach by cieszyć się ich widokiem. Wystarczy zasadzić w ogrodzie krzew zwany motylim (budleja), aby zwabić (kwiaty wytwarzają bardzo silny zapach) większą ilość tych pięknych owadów. Budleja wygląda wręcz na oblepioną nimi.

Największe motyle świata należą to ćmy: Attacus atlas, żyją w Indonezji - rozpiętość ich skrzydeł sięga 30 cm. Jedne z najmniejszych motyli to Stigmella betulicola- rozpiętość jej skrzydeł to jedyne 3,4-4,6 mm.
Ćma z gatunku Xynthopan morganii z Madagaskaru ma najdłuższą ssawkę o długości od 30 do 35 cm.
Gąsienice motyla Pleuroptya ruralis w sytuacji zagrożenia zwijają się w kłębek i toczą się do tyłu z szybkością 40 cm na sekundę.