Projektantka kompletna. O wystawie "Grażyna Hase. Zawsze w modzie"

Kozak Look, folklor, dynastia i militaryzm – w Muzeum Warszawy trwa wystawa "Grażyna Hase. Zawsze w modzie". To intrygująca opowieść o projektantce, która swą osobowością, pomysłowością i odwagą zabarwiła świat PRL.

Urodzona w 1939 r. Grażyna Hase to jedna z najważniejszych polskich projektantek. Mając zaledwie 18 lat stanęła przed obiektywem Wandy Gawrońskiej, pozując na tle odbudowującej się stolicy. W Muzeum Warszawy znajdziemy m.in. reporterskie zdjęcie Krystiana Barcza, który w 1957 r. uwiecznił modelkę pośród ruin kamienicy przy ul. Okólnik. Widzimy na nim młodą dziewczynę z ambicjami i marzeniami, która pragnie ułożyć sobie życie w kraju jeszcze do niedawna ogarniętym wojną. Nie brak także fotografii przedstawiającej Hase na tle Domów Towarowych "Centrum".

Zawsze marzyła o własnym domu mody. Takim, jakie miewają francuscy projektanci. Gdyby zaczynała w dzisiejszych czasach, śmiało można by ją uznać za celebrytkę. Obok Barbary Hoff i Jerzego Antkowiaka, Grażyna Hase to jedna z trzech osób związanych z branżą mody, które w PRL-u wypracowały sobie nazwisko znane szerszej publiczności.

W 1967 r. stworzyła swoją pierwszą kolekcję. Była wówczas studentką Wydziału Architektury Wnętrz warszawskiej ASP, a pracowała jako modelka dla Zakładów Przemysłu Odzieżowego. Co roku organizowano tam obchody wybuchu rewolucji październikowej, a jednym ze stałych elementów wydarzenia był pokaz mody. Wtedy 28-letnia Grażyna Hase dostrzegła szansę dla siebie – efektem tego okazała się kolekcja Kozak Look z motywami folkloru.

Kolejne projekty inspirowane były trendami proponowanymi przez kreatorkę Barbarę Hoff czy Jadwigę Grabowską, ówczesną dyrektorkę "Mody Polskiej". Sporo nowinek znaleźć też można było w felietonach, które dla kobiet pełniły rolę przewodnika po modzie zachodniej. Ubrania z wczesnych kolekcji Hase łączyły geometryczną formę z uproszczoną kolorystyką opartą na kontrastach. Nawiązywały do propozycji francuskich projektantów, takich jak André Courrèges i Pierre Cardin.

Na 25-lecie Ludowego Wojska Polskiego Grażyna Hase zamiast kombinezonów czy plastikowych "kolczug" zaproponowała zgrabne kostiumy, spódniczki i płaszcze umiarkowanej długości. Zastosowała miękkie i naturalne tkaniny, a także getry, paski oraz nakrycia głowy. W 1968 r. w kolekcji "Ubieramy nastolatkę" pojawiło się wyjątkowo krótkie mini – określono je jako: śmiałe, awangardowe, ale jednocześnie do noszenia.

Sukces pokazu Kozak Look sprawił, że wybrane modele skierowano do produkcji w Zakładach Przemysłu Odzieżowego "Cora". Ubrania powstawały na podstawie zagranicznych wykrojów, a Hase należała do zespołu twórców. Jej talent doceniono na tyle, że projektantka została w 1972 r. zaproszona do Paryża, a następnie prezentowała swoje ubiory w Turynie, Hamburgu i Toronto.

Grażyna Hase była już ceniona i rozpoznawalna na tyle, że dawało jej to poczucie niezależności zawodowej. Sygnowała prace swoim nazwiskiem, a z czasem stworzyła własne Studio Mody. Niewątpliwie kreowane przez nią trendy skierowane były do osób, które wyrażały siebie poprzez strój. Ona sama zresztą była jak na tamte czasy dość barwną i wyrazistą postacią. Dziś z pewnością zaliczałaby się do grona czołowych it-girl.

Prywatnie Grażyna Hase związana była z Włodzimierzem Wowo Bielickim, scenografem, reżyserem i współtwórcą kabaretu Bim-Bom, gdzie występowali Zbigniew Cybulski oraz Bogumił Kobiela. Projektantka i scenograf uchodzili za jedną z najbardziej barwnych i pożądanych par w PRL-u. Ich małżeństwo budziło ogromne zainteresowanie, zarówno wśród artystów, jak i dziennikarzy. Zaproszenie na ślub ukazało się w "Przekroju", a na przyjęciu zjawiła się ówczesna śmietanka towarzyska. Para zamieszkała na Starym Mieście, które było ekskluzywnym osiedlem dla elit.

Na przełomie lat 80 i 90 w kolekcjach Grażyny Hase zaczęły dominować wełniane kraty. Tak przylgnął do niej żartobliwy przydomek: szkocka królowa. Ubrania powstawały w różnych wersjach kolorystycznych – były czarno-czerwone, czarno-żółte lub czarno-zielone. Dużą popularnością cieszyły się plisowane spódniczki, a także sukienki mini z bufami w stylu Alexis z "Dynastii". Mocne podkreślenie ramion nawiązywało nie tylko do amerykańskiego serialu, ale także do rękawów typu gigot z końca XIX w. To dowód na to, że Grażyna Hase umiała sięgać po wielowymiarowe rozwiązania.

Na wystawie "Grażyna Hase. Zawsze w modzie" poświęconej twórczości słynnej ikony mody, możemy zobaczyć ponad 300 obiektów. Wśród nich są gotowe stylizacje, dodatki i projekty z kolekcji Muzeum Warszawy, a także fotografie, filmy i publikacje prasowe. Poszczególne części wystawy prowadzą przez karierę artystki.

Jak dotąd jest to największy i najbardziej kompletny zbiór kolekcji mody w muzeum. Oryginalność stylu Hase zachęca do badań nad rynkiem mody okresu PRL, przemianą ustroju i działalnością warszawskich instytucji związanych z tą branżą fashion.

Wystawę dopełnia publikacja pod redakcją kuratorki wystawy, Agnieszki Dąbrowskiej.W książce "Grażyna Hase. Zawsze w modzie" twórczość i ścieżka zawodowa projektantki została poddana pogłębionej analizie z kilku perspektyw, m.in. historii mody w PRL-u, tajemnic warsztatu oraz fotografii.

Publikacja zawiera teksty autorstwa Agnieszki Dąbrowskiej, dr Aleksandry Jatczak-Repeć, Joanny Reginy Kowalskiej, dr Małgorzaty Możdżyńskiej-Nawotki i dr. Piotra Szaradowskiego. Są w niej krótkie autorskie komentarze Grażyny Hase o szyciu i projektowaniu strojów, modelingu, podróżach oraz doświadczeniach zawodowych. To gratka zarówno dla miłośniczek Grażyny Hase, jak i wszystkich tych, którzy kochają modę.